Dodenherdenking op twee dagen
De jaarlijkse dodenherdenking valt dit jaar op zondag. Reden voor sommige gemeenten of oranjeverenigingen om de plechtigheid zaterdag al te laten plaatsvinden.
Neem Genemuiden. Daar wordt de dodenherdenking op verzoek van de Oranjevereniging zaterdag al gehouden. Het bestuur van de Oranjevereniging wil overleggen met de plaatselijke kerken om de plechtigheid een volgende keer op zondag te kunnen houden. In Hasselt en Zwartsluis -de andere kernen van de gemeente Zwartewaterland- is de herdenking wel op zondag.
Ook de Oranjevereniging in Doornspijk (gemeente Elburg) heeft besloten op zaterdag een herdenking te houden. Burgemeester H. Visser (ChristenUnie) gaat zaterdag naar de bijeenkomst in Doornspijk. Zondag woont hij in Elburg twee kransleggingen bij. Hij legt die dag een krans op de Joodse begraafplaats en bij het monument in het centrum van Elburg. „Zelf zou ik geen enkel principieel bezwaar weten tegen een dodenherdenking op zondag. Toch ben ik blij dat het voor mensen die daar anders over denken mogelijk is op een andere dag de doden te herdenken.”
In Grafhorst (gemeente Kampen) wordt geen dodenherdenking op zondag gehouden. „Veel mensen in het dorp zijn kerkelijk. Die stoot je voor het hoofd als je activiteiten op zondag houdt”, zegt G. van Dijk, secretaris van de Oranjevereniging Grafhorst.
In Staphorst worden de gevallenen zaterdag herdacht. Er is een stille tocht, die eindigt bij het monument op het marktplein. Daar is ook een kranslegging. Volgens een woordvoerster van de gemeente heeft Staphorst geen vlagvoorschriften uitgevaardigd. „Die kunnen wij burgers niet geven, want iedereen mag zelf weten wanneer hij de vlag uithangt.”
Binnen de gemeente Aalburg wordt de dodenherdenking alleen in Veen verschoven naar zaterdag. De andere zes kerkdorpen van de gemeente (Babyloniënbroek, Drongelen, Eethen, Genderen, Meeuwen en Wijk en Aalburg) herdenken de gevallenen op zondag. Ook gaat de vlag in deze dorpskernen op die dag uit.
De dodenherdenking wordt in Putten op zondag gehouden. SGP-burgemeester Van Putten legt namens het gemeentebestuur een krans bij het monument op de oude begraafplaats. „Ik heb geen moeite met een herdenking op zondag”, aldus Van Putten. „We doen het dit jaar, evenals in 1997, op zondag. Het is geen feest waar we naartoe gaan, maar een herdenking. Dat is een belangrijk verschil. Als ons land op zondag was bevrijd, zou niemand daar moeite mee hebben gehad.”
De Nunspeetse CDA-burgemeester Van Hemmen woont zondag een herdenking bij in Het Verscholen Dorp in Vierhouten. In deze gemeente is volgens een woordvoerster geen plechtigheid op 3 mei.
In de gemeente Rijssen-Holten zijn de herdenkingen op verschillende dagen. In Holten is zondag een plechtigheid op de Canadese begraafplaats. In Rijssen daarentegen wordt zaterdag een herdenking gehouden.
In de gemeenten Barneveld en Apeldoorn vinden alle dodenherdenkingen op zondag 4 mei plaats. „Voor zover de diverse dorpskernen een herdenking organiseren, zijn deze gewoon op zondag”, aldus een woordvoerster van de gemeente Barneveld.
In Hardinxveld-Giessendam is de herdenking en kranslegging op zondag, maar met een iets aangepast programma. De stille tocht blijft dit jaar achterwege en de plechtigheid begint om halfacht direct bij het monument. SGP-burgemeester A. Noordergraaf: „Zelf houd ik een toespraak bij de kranslegging. Omdat we om halfacht beginnen, kunnen ook kerkgangers erbij aanwezig zijn. Kerkdiensten beginnen hier om zes uur ’s avonds. We hebben de verschillende kerkenraden een brief geschreven met het verzoek de erediensten op tijd af te sluiten.”
Het kabinet-De Jong heeft in 1968 bepaald dat de herdenking op 4 mei altijd doorgaat, ook al is het een dag met een religieus karakter. Dat geldt overigens ook voor 5 mei.
Uit een peiling onder lezers van de digitale krant van het Reformatorisch Dagblad blijkt dat slechts een kleine meerderheid voor een herdenking op zaterdag 3 mei is. Ruim 45 procent kiest voor een plechtigheid op zondag 4 mei.
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei adviseert de tijdstippen van kerkdiensten aan te passen, zodat ze niet gelijktijdig met de herdenking plaatsvinden. Door goede afstemming tussen Oranjeverenigingen en plaatselijke kerken hinderen de bijeenkomsten elkaar niet, vindt het comité. Bovendien hebben dan ook kerkgangers de mogelijkheid deel te nemen aan de activiteiten rond dodenherdenking.