Na twee keer Hardenberg is de kleinschalige beurs nu ook in het midden van het land neergestreken. „We waren er de eerste keer, de eerste dag”, zegt een echtpaar uit Oldebroek dat een bakje macaroni leeglepelt. „Toen was het veel te klein en veel te vol. Daar hebben ze voor de tweede dag wat aan gedaan, maar wij hadden ons voorgenomen nooit meer te gaan. En nu zijn we helemaal naar Gorinchem gereden. Op zo’n beurs zie je nog eens wat bekenden.”

Kinderen staan in de rij voor de simulator van het Nederlands Instituut voor Verkeersveiligheid. In de auto, riem om, even ondersteboven, dan draait de auto weer terug. Volwassenen komen er niet zo gemakkelijk van af. „Veel mensen weten helemaal niet wat ze moeten doen als hun auto over de kop zou slaan”, zegt de instructeur. „Wat in elk geval niet moet: snel de gordel losmaken. Dan komt het volle gewicht van je lichaam op je hoofd terecht, met alle risico op nekletsel.”

Instructies volgen, en dan draait de auto om zijn as. Het is de wereld op z’n kop, of eigenlijk de onfortuinlijke automobilist. Ik hang in de gordel, trek mijn benen op en ‘loop’ over het dashboard en de voorruit naar de onderkant van het dak.

Dan moet de linkerarm over het hoofd, om het rechteroor. Je schrap zetten, de gordel losmaken en voorzichtig omrollen. En dan door het raampje naar buiten, maar dat lukt niet als je arm achter de gordel blijft haken. Het is nog een heel gewring en gewurm voordat ik weer op twee benen naast de bungelende auto sta.

Op twee benen staan ook de leden van het Hollands Jongerenkoor, even verderop. Alle stoelen zitten vol als blijde klanken klinken en camera’s de koorleden ‘dichterbij’ trekken.

Klanken zijn er ook elders op de beurs, hier van een fluitiste, daar van een koor, en ginds –dat went nooit– galmt een gemeente de ernstigste psalmen door paden vol keuvelend publiek.

Voor het gratis eten staat overal al snel een flinke rij. Kennelijk willen mensen om twee uur nog een lunch als die niets kost. Wie zelf aan de kook wil, kan bij Middelkoop uit Culemborg terecht. Een jongetje bindt met een verheerlijkt gezicht een schort om. „Neeee…”, zegt hij ongelovig als hem een koksmuts wordt aangeboden. „Jawel”, verzekert de kok. Hoofdje-onder-muts glundert.

De snelgroeiende reformatorische organisatie Vakanz, die behalve gezinsparken nu ook groepsreizen aanbiedt, organiseert een volleybaltoernooi. In de zandbak.

Kliksafe geeft voorlichting over de veiligste internettoegang, Niessink Wolgroep over gezonde nachtrust. Een tassenhandel vult het gangpad met leerlucht. Verderop glimmen badkuipen je tegemoet. Leden-, donateur- en andere wervers laten je raden hoeveel er in het water drijft, en vragen of je niet wat kopen wilt, en willen weten waarom je geen lid bent en ook niet van plan bent het te worden. Mensen laten zich voorlichten, of draaien het hoofd af om maar niet aangesproken te worden.

Wat zo’n beurs de standhouders oplevert? „Dat kun je werkelijk niet van tevoren inschatten”, zegt P. Segers van vakantieorganisatie Historizon. „Mensen krijgen zo veel impulsen op z’n beurs; slechts een deel blijft hangen. Maar ze gaan je herkennen als je er steeds bent. Het gebeurt nogal eens dat mensen geruime tijd na een beurs terugkomen op wat ze toen hebben gehoord.”