Het is me door de jaren heen opgevallen, onder andere in het visitatiewerk in de kerk, hoe vaak en hoe grondig het samenleven in christelijke organisaties, gemeenten, gezinnen en huwelijken spaak kan lopen. Daarbij klinken dan bovenstaande geluiden: hoe kan het toch dat het zelfs daar misgaat?

Ergens is het een goed teken als we ons erover verbazen dat het zelfs in christelijke kring zo moeizaam kan verlopen. Ja, we mogen anders verwachten. De Heilige Geest van God werkt liefde, zachtmoedigheid en lankmoedigheid. Psalm 133 gaat over het in liefde samenwonen van broeders en zusters in de Heere. Daar woont God Zelf. Hopelijk kennen we die zegen, bijvoorbeeld van gezonde rust in een christelijke gemeente. Dan wordt in stilte, en niet door kracht of geweld, door de Geest merkbaar gebouwd.

Hopelijk raken we er nooit aan gewend dat het ook in christelijke kring onvreedzaam toe kan gaan. Tegelijk is er enig begrip voor op te brengen; het geloof raakt immers het diepste van de mens. Is bij conflicten het geloof mede aan de orde, dan zijn ze mogelijk nog fundamenteler dan andere twisten. Verder weten we dat de duivel eropuit is om wat van God is uiteen te drijven en stuk te maken. Juist christelijke organisaties, gemeenten, gezinnen en huwelijken zijn doelwit van satan.

Ook de tijd waarin we leven speelt een rol: het postmodernisme met zijn individualisme. Ieder mens is mondig en in een postmoderne samenleving is er niet snel één groot verhaal waar ieder zich in voegt. Iemand uit het onderwijs verwoordde dit zo: „De dertig kinderen uit de klas hebben zestig ouders, die minstens dertig verschillende dingen als allerbelangrijkste zien voor hun kind. De ouders hebben niet meer samen één hoogste doel. Voor je het weet, strijden de doelen met elkaar. Ga dan maar eens als juf voor de klas aan het werk.” Het kan geen kwaad dat christenen zich hiervan bewust zijn.

Daarbij is er al eeuwen verscheidenheid onder mensen en ook onder Bijbelgetrouwe christenen. Wie een ander geen ruimte kan geven, drijft zaken op de spits, met alle mogelijke gevolgen van dien. Verder komt het voor dat christenen in goed onderling vertrouwen –naïviteit zou je het ook kunnen noemen– dingen regelen, zonder gebruik te maken van aanwezige deskundigheid en zonder te rekenen met de macht van het kwade. Dan zijn er geen dijken aangelegd voor als het moeilijk wordt.

Nogmaals: helaas komen er ook in christelijke kring conflicten voor. Die kunnen juist extra ingrijpend zijn en voor jaren gevolgen hebben. Zoiets vreet energie. Is er voldoende ruimte om de pijn erover te delen?

Belangrijk is verder de vraag: Kunnen we de ellende voorkomen? Gebed lijkt mij het eerste advies. Persoonlijk en samen klein worden en blijven voor God. En samen bidden om wijsheid. Dat voorkomt bijvoorbeeld dat één persoon denkt de wijsheid en waarheid van God in pacht te hebben.

Verder wil ik adviseren om de deskundigheid die er in onze tijd is, voluit te benutten. Dat is ook iets wat God gegeven heeft. Misschien juist wel voor onze tijd. Veracht kennis en kunde niet.

Onderschat verder de macht van satan niet. Het treft mij steeds weer dat de gereformeerde ambtsleer stelt dat satan minder makkelijk de gemeente binnendringt wanneer meerdere personen leidinggeven, dan wanneer dat door één iemand gebeurt. Ondertussen leven we in een tijd waarin de gedachten sterk uitgaan naar één leider. In met name evangelische kringen zie je dit gebeuren. Maar gedeeld leiderschap maakt minder kwetsbaar.

In de gebrokenheid, die ook in het christendom doorwerkt, zullen we niet aan conflicten ontkomen. Ik geloof dat God ze ook wel eens toelaat om onze zelfgemaakte heilige huisjes af te breken. Hij is, Gode zij dank, zelfs bij machte met dit moeilijke wat goeds te doen.

De auteur is hervormd predikant te IJsselstein. Reageren aan scribent? nietbijbroodalleen@refdag.nl