Wraking bij vermoeden partijdigheid rechter
Een van de belangrijkste uitgangspunten van het Nederlandse recht is dat de rechter onpartijdig is. Burgers die het idee hebben dat hun rechter partijdig is, kunnen de rechtbank of het gerechtshof vragen om de rechter te vervangen. Ze ‘wraken’ dan de rechter.
Om welke redenen kun je een rechter wraken?
Aan de onpartijdigheid van een rechter kan om verschillende redenen getwijfeld worden. Rechters zouden bijvoorbeeld geen zaken moeten behandelen waarbij familieleden, vrienden of (vroegere) echtgenoten zijn betrokken. Ook nevenfuncties van rechters kunnen aanleiding geven tot een vermoeden van partijdigheid. Een rechter kan ook de schijn van partijdigheid wekken door het doen van bepaalde uitspraken, wat advocaat Bram Moszkowicz en Geert Wilders vinden dat is gebeurd in de zaak rond de politicus.
Hoe kan iemand een rechter wraken?
In een wrakingsverzoek moet duidelijk staan waarom de betreffende rechter partijdig zou zijn. Wraken kan schriftelijk voor het begin van de zitting. Een rechter wraken kan ook mondeling, tijdens de zitting. De rechtzoekende of zijn advocaat licht dan in de rechtszaal het verzoek toe.
Wat gebeurt er met een wrakingsverzoek?
De betrokken rechter kan zich bij het verzoek neerleggen en zich laten vervangen door een andere rechter. Als de rechter vindt dat hij onpartijdig is, zal hij de zitting schorsen, waarna drie andere rechters het wrakingsverzoek beoordelen. Samen vormen die rechters de ‘wrakingskamer’.
Wat doet een wrakingskamer?
De rechters die zitting nemen in de wrakingskamer hebben veel ervaring, werken allemaal bij dezelfde rechtbank en worden aangewezen door het bestuur van de rechtbank of het gerechtshof. In de wrakingskamer kunnen degene die om de wraking heeft gevraagd en de betrokken rechter hun verhaal doen. De wrakingskamer neemt binnen twee weken een beslissing. De beslissing staat op schrift en alle betrokkenen krijgen de uitspraak.
Het is niet mogelijk in beroep te gaan tegen de uitspraak van de wrakingskamer. De behandeling van de zaak gaat na de uitspraak gewoon verder, eventueel met andere rechters. Wel is het mogelijk de rechters in hoger beroep of in cassatie opnieuw te wraken.