Dat ze van het gerechtshof de opdracht hebben gekregen de PVV-voorman te vervolgen voor zijn uitspraken over de islam en moslims, wil niet zeggen dat ze om een veroordeling hoeven vragen, legt Paul Frielink uit.

Frielink is als bijzonder hoogleraar openbaar ministerie (OM) verbonden aan de Universiteit Maastricht. Daarnaast is hij advocaat-generaal (aanklager in hoger beroep) in Arnhem.

Het gerechtshof in de hoofdstad gelastte op 21 januari vorig jaar de vervolging van de politicus, onder meer omdat hij de Koran had vergeleken met Mein Kampf. Ook vond het hof dat Wilders met sommige van zijn uitspraken aanzet tot haat en discriminatie.

Het hof legde gedetailleerd uit waarom het het niet eens was met de eerdere beslissing van het OM Wilders niet voor de rechter te brengen. De beschikking was de uitkomst van een zogenoemde artikel-12-procedure, waarbij diverse personen die aangifte tegen het Tweede Kamerlid hadden gedaan, bij het hof klaagden over het uitblijven van vervolging.

„De zaak kan nog alle kanten op, maar je moet als officier natuurlijk wel wat met de beschikking van het hof, zeker omdat die zo uitgebreid was”, aldus Frielink. Als ze het niet met het hof eens zijn, zullen de aanklagers de argumenten van het hof moeten weerleggen. Zijn ze van gedachten veranderd over hun eigen standpunt, dan zullen de officieren dat moeten uitleggen.

Het OM is niet verplicht om bij de rechtbank om een veroordeling te vragen, alleen omdat het hof denkt dat Wilders’ uitspraken mogelijk strafbaar zijn. Justitie kan ook voor vrijspraak gaan. De hoogleraar acht het ook mogelijk dat het OM, als het vindt dat de beschuldigingen bewezen zijn, om een symbolische straf vraagt. „Dat geeft aan dat de feiten op zich wel strafbaar zijn, maar dat je in verband met het publieke debat vindt dat op een andere manier gestraft moet worden dan normaal gesproken.” Frielink denkt dan aan een voorwaardelijke straf of een schuldigverklaring zonder dat straf wordt opgelegd. „Maar er kan natuurlijk ook gewoon een volwaardige straf worden geëist.”

Voor de behandeling van de zaak zijn vijf zittingsdagen uitgetrokken. Als alles volgens planning verloopt, doet de rechtbank uitspraak op 2 november, de sterfdag van cineast Theo van Gogh, die in 2004 door de moslimextremist Mohammed B. werd vermoord.