”Bienvenue” staat er op een bordje naast de voordeur van de Goudse woning van Harriëtte Smit. Het ”welkom” toont haar verbondenheid met het land waar ze zich volgend jaar namens de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) hoopt te vestigen. In februari wordt ze als missionair jeugdwerker verbonden aan de Eglise Protestante Réformée Evangélique (EPRE) in het Zuid-Franse Bordeaux.

Haar eerste kennismaking met Frankrijk dateert uit 1994. Na haar havo-examen wilde ze zich samen met een vriendin inzetten voor een project in Israël. De werkvakantie van de organisatie Dienstverlening Jongeren Wereldwijd (DJW) bleek echter volgeboekt, maar een reis naar Frankrijk bood nog plaats.

Smit kwam terecht in Le Mas d’Azil, een dorp in de Pyreneeën. „We gingen aan het werk rond de kerk van een kleine gemeente met een jonge predikant. De gaten tussen de stenen van het kerkgebouw vulden we op met cement, we schrobden de groen uitgeslagen kerkvloer en de jongens legden een toilet aan.”

De kerkelijke situatie raakte Smit. „Er zaten dertig mensen in de kerk, onder wie amper jeugd. Maar we waren er zó welkom. Gemeenteleden ontvingen ons thuis met maaltijden. Op vrije dagen gingen ze dagjes met ons uit.”

Een jaar later meldde ze zich opnieuw aan voor een werkvakantie. Ze ging naar Parijs, waar ds. D. A. Brienen, voormalig christelijk gereformeerd predikant in Nederland, een gemeente diende. In de daaropvolgende jaren bezocht ze zo’n tien andere Franse kerken om te helpen bij uiteenlopende projecten.

„Gaandeweg landde de liefde voor Frankrijk in mijn hart en werd me steeds meer duidelijk dat Frankrijk één groot zendingsveld is. Het verlangen groeide om structureel iets te kunnen betekenen voor de jeugd. Er zijn weinig jongeren in de gemeenten en zij missen jeugdleiders die echt in hen kunnen investeren.”

Nadat ze de pabo had afgerond, zocht ze contact met de Gereformeerde Zendingsbond (GZB). Deze organisatie had echter geen passende vacature in Frankrijk. Smit ging aan de slag in het basisonderwijs en volgde intussen een opleiding jongerenwerk aan Bijbelschool De Wittenberg. In 2002 trad ze als jeugdwerkadviseur in dienst van de Hervormd-Gereformeerde Jeugdbond (HGJB).

Vorig jaar was Smit medeorganisator van de eerste Frans-Nederlandse jongerenvakantie. Deze werd door HGJB en DJW gehouden in het christelijke vakantiecentrum Béthanie, vlak bij het stadje Anduze in Zuid-Frankrijk. Tien Franse en negen Nederlandse christenjongeren trokken ruim een week met elkaar op. Ze studeerden onder meer vierstemmige koormuziek in onder leiding van ds. P. Alméras en verzorgden de laatste dagen twee negrospiritualconcerten. Deze zomer had de tweede editie van het kamp plaats.

Smits verlangen om zich ooit fulltime op Frankrijk te richten was inmiddels op de achtergrond geraakt. Totdat ze vorig jaar zomer van de GZB hoorde dat er een jongerenwerker voor dat land werd gezocht. „Ik voerde voor mezelf allerlei bezwaren aan: ik heb een huis, een leuke baan, een plek in een gemeente waarin ik ook iets voor jongeren kan betekenen. Ook zag ik ertegenop op grote afstand te komen wonen van mijn familie en vrienden. Toch voelde ik me op den duur klemgezet. In korte tijd had ik diverse ontmoetingen waarin Frankrijk ter sprake kwam. Dat liet me niet los. Tijdens een preek over het volgen van God kwam nadrukkelijk de vraag op me af: Ben ik bereid te gaan?”

Na een periode van bezinning en gebed besloot Smit het voorbereidingstraject in te gaan. Uiteindelijk vond ze rust in de beslissing afscheid te nemen van de HGJB en –in eerste instantie voor een periode van drie jaar– als missionair jeugdwerker in Bordeaux aan de slag te gaan. Begin deze maand vertrok ze bij de jeugdbond. „De organisatie is zeker niet uit mijn hart, maar het is goed zo. De bagage die ik daar heb meegekregen neem ik mee.”

De komende maanden staan in het teken van de voorbereidingen voor haar uitzending. Vanaf morgen volgt Smit tien weken een zendingsopleiding in Engeland. Daarna staan een aanvullend toerustingsprogramma met een cultuur- en landencursus en een korte, intensieve taalcursus op het programma. Begin februari hoopt ze vanuit de hervormde Sint-Jansgemeente in Gouda te worden uitgezonden naar Bordeaux.

Hoe zou u het geestelijk klimaat in Frankrijk typeren?

„In de gemeenten waar ik de afgelopen jaren ben geweest ontmoette ik mensen, vooral ouderen, die heel bewust als christen willen leven. Daarnaast is er een groep die op zoek is naar de zin van het leven en naar God. In de EPRE-kerken heerst een positief klimaat met een nadruk op de gereformeerde identiteit, zeker in Bordeaux, waaraan ds. Brienen sinds vorig jaar verbonden is. Die gemeente is ook nadrukkelijk op zoek naar mogelijkheden om een brug te slaan naar de wereld om haar heen. Dat is van groot belang. Geestelijk gezien is het in Frankrijk armoe troef. De secularisatie holt door.”

In wat voor situatie komt u in Bordeaux terecht?

„Het is een enorme stad, die qua sfeer enigszins doet denken aan Parijs. De gereformeerde kerk in de wijk Cenon houdt in een verbouwde kapsalon Franse en internationale diensten, de laatste onder meer voor studenten. Eerder deze maand heb ik de gemeente voor de tweede keer bezocht. In de kerk zaten ruim dertig Fransen, onder wie enkele jongeren die de muziek verzorgden. Ik werd er geraakt en bemoedigd. Gods aanwezigheid was merkbaar in deze kleine gemeenschap.

De kerk heeft een supermarkt in de buurt gekocht die zal worden verbouwd, waardoor er meer mogelijkheden ontstaan om activiteiten te ontplooien voor mensen in de wijk. Het is een mooie plek om aan het werk te gaan.”

Wat wordt uw taak in de gemeente?

„Ik vorm samen met ds. Brienen, een Engelse predikant en een studentenwerker een team. Mijn taak is het missionaire jeugdwerk op te zetten. Tijdens mijn recente bezoek aan Bordeaux heb ik een avond van de tienerclub meegemaakt. Er zaten zeven enthousiaste jongeren bij elkaar. Ik zie ernaar uit om met hen aan het werk te gaan en hoop dat het lukt hen missionair bewust te maken zodat ze leeftijdgenoten uit de buurt gaan uitnodigen.

Hoe mijn werk er precies uit gaat zien, is een zoektocht. Misschien kunnen we een inloophuis opzetten waar jongeren een luisterend oor vinden, maar waar ook gerichte activiteiten plaatshebben waarin de boodschap van God een plek krijgt. Daarvoor is het nodig eerst relaties op te bouwen in de wijk. Daarin wil ik veel investeren.”

Ligt er ook een uitwisseling tussen Franse en Nederlandse jongeren in het verschiet?

„Dat zal gaandeweg moeten blijken, maar ik denk wel dat daar mogelijkheden liggen. Voor jongeren uit beide landen is het goed zich aan elkaar te spiegelen. Dat bleek ook tijdens de gemengde kampweken. De Nederlandse jongeren realiseerden zich na afloop van de vakantie hoe dankbaar ze mogen zijn voor wat ze in hun opvoeding hebben meegekregen. In Frankrijk kunnen jongeren niet naar christelijke scholen en drie keer per dag aan tafel Bijbellezen zijn ze niet gewend. Twee Franse meisjes hadden niet eens een eigen Bijbel. Toen enkele Nederlandse deelnemers dat hoorden, hebben ze er één voor hen gekocht.”

Met welke verwachtingen begint u straks aan het werk?

„Het gaat mij er niet om dat ik grote dingen ga neerzetten, maar ik verwacht grote dingen van God. Ik wil er graag zijn voor de jonge mensen die Hij op mijn weg plaatst, een relatie met hen opbouwen en Zijn boodschap met hen delen. Ik geloof dat God het werk vruchtbaar zal maken. Hij is ook in Frankrijk aan het werk.”

ere.gironde.free.fr

Franse kerken

De Eglise Protestante Réformée Evangélique in Bordeaux is een van de veertig gemeenten (inclusief negen evangelisatieposten) van het gereformeerde kerkverband in Frankrijk dat tot vorig jaar maart Eglises Réformées Evangéliques Independantes heette. De bij de unie aangesloten kerken tellen 2250 volwassen leden, circa 400 kinderen en jongeren en 32 predikanten. Ze baseren zich op de Confession de la Rochelle (vergelijkbaar met de Nederlandse Geloofsbelijdenis), de Heidelbergse Catechismus en de Dordtse Leerregels. Ds. D. A. Brienen, sinds vorig jaar augustus verbonden aan de gemeente van Bordeaux, dient de kerken sinds 1991. Hij is afkomstig uit de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland, waarmee informele banden bestaan.