Bescheiden. Introvert. Evenwichtig. Een oppervlakkige karakterschets van prinses Märtha Louise –oudste dochter van de Noorse koning Harald en koningin Sonja– is snel gemaakt. Een prinses uit een sprookje. Gehuld in een zuurstokroze jurk en getooid met een schitterende kroon. Onbesproken en voorbeeldig.

Realiteit? Nee. Juist prinses Märtha Louise zorgde amper een week geleden voor een nieuwe rimpel in de hofvijver van het Noorse koningshuis. ”Prinses Märtha Louise leert Noren met de doden praten” kopte de Noorse krant Stavanger Aftenblad vorige week dinsdag.

Een bizarre aanvulling op het toch al opmerkelijke rijtje van communicatievormen die de prinses er sinds enkele jaren op na houdt. Ze praat namelijk ook met paarden. En met engelen.

De dochter van de Noorse koning houdt het niet bij woorden. De prinses kondigde in een interview met dezelfde krant aan dat ze –opnieuw– cursussen organiseert. Zij zal de deelnemers leren praten met de doden.

De inkt was nog niet droog of het interview ontketende een storm aan kritiek. Met name uit kerkelijke hoek. Van de Noorse protestantse bisschop Laila Riksaasen Dahl, bijvoorbeeld. Contact zoeken met doden „gaat tegen het christendom in”, verwijt ze de prinses.

Hoogleraar in de theologie Trygve Wyller doet er een schepje bovenop. Hij vindt dat de prinses zich als een soort „hogepriester uit het koningshuis” gedraagt. Hij en andere conservatieven vinden dat de prinses zich moet uitschrijven bij de evangelisch-lutherse staatskerk waarvan de Noorse koning het hoofd is. Volgens de critici passen Märtha Louises ideeën niet bij het soort christendom dat de staatskerk predikt.

De prinses in kwestie maalt er niet om. Ze riep de beeldvorming drie jaar geleden zelf over zich af. „Ik communiceer met paarden”, onthulde ze. „Door contact met paarden heb ik geleerd om op een dieper niveau met dieren te communiceren.” Amper een maand later volgde een nieuwe onthulling. Märtha Louise zei al sinds haar jeugd helderziend te zijn en regelmatig engelen te zien. „Sommigen voelen hen, anderen zien hen. Voor mij zijn het wezens van het licht. Ik geniet van hun krachtige aanwezigheid, een gevoel van liefde.”

Binnen kerkelijke kringen in Noorwegen steeg de verontwaardiging tot grote hoogte. Met name toen bleek dat de prinses medeoprichtster werd van een spiritueel toerustingscentrum in Oslo –Astarte Education– waar cursussen in handoplegging en zelfgenezing aangeboden werden. Voor een slordige 3000 euro per jaar kunnen studenten leren communiceren met de bovennatuurlijke wezens. Het praten met engelen zou volgens Märtha Louise „wonderen teweegbrengen.”

„Stuitend”, oordeelde de conservatieve politicus Inge Lonning. „Wie in cursussen engelen laat oproepen, gaat een confrontatie aan met het christendom.” Ook de media maakten korte metten met de kuren van de prinses. Een grote Noorse krant riep de prinses ertoe op afstand te doen van haar prinsessentitel. De krant vond dat de prinses zichzelf buitenspel zette door haar uitspraken en haar ‘engelenschool’.

Volgens politicoloog Trond Norby van de universiteit van Oslo is het vooral niet slim dat Märtha Louise haar titel van prinses gebruikt voor haar business. „Het is kwalijk als een koninklijke titel commercieel wordt gebruikt, maar het is nog erger als deze wordt gebruikt voor dergelijke nonsens.” Volgens hem kan dit de reputatie van de monarchie beschadigen.

De familie van prinses Märtha Louise fronste naar verluidt na iedere onthulling de wenkbrauwen, maar onthoudt zich tot op heden wijselijk van commentaar. Wat de prinses zelf van de recente commotie vindt? Dat is niet bekend. Vergeleek de prinses drie jaar geleden de mediaonrust nog met een heksenjacht –„Als ik een paar honderd jaar geleden had geleefd, was ik op de brandstapel gegooid”–, nu houdt ze haar lippen stijf op elkaar.

Prinses dopt eigen boontjes

Een redelijk onbekende prinses is ze. Märtha Louise is dan wel de oudste en enige dochter van de Noorse koning Harald V en koningin Sonja, haar enige broer Haakon staat als kroonprins vaker in de spotlights.

Waarom Märtha Louise zich als oudste telg geen kroonprinses mag noemen? Omdat de grondwet tijdens haar geboortejaar –1971– niet voorzag in een vrouwelijke monarch. De wet werd in 1990 gewijzigd, maar die wijziging geldt niet met terugwerkende kracht. Na broer Haakon en zijn kinderen Ingrid Alexandra en Sverre Magnus is Märtha Louise vierde in de lijn van de Noorse troonopvolging.

Geen probleem, vindt de prinses. Ze gaat het liefst haar eigen weg. Zo volgde ze een opleiding tot fysiotherapeute, waarvoor ze onder meer tussen 1998 en 2000 stage liep in Nijmegen en Maastricht. Tijdens deze stage leerde ze in het Belgische Born de kneepjes van haar lievelingssport: het paardrijden.

Märtha Louise rondde haar opleiding af, maar deed er vervolgens niets mee. Ze begon een eigen productiebedrijf op het gebied van Noorse volksverhalen, traditionele muziek en theaterprogramma’s.

De prinses eiste al jong nadrukkelijk het recht op een eigen leven te leiden. In 2001 verklaarde ze publiekelijk dat ze meer afstand zou nemen van de monarchie om zich met haar vak bezig te houden.

Haar houding heeft verstrekkende gevolgen. Sinds 1 februari 2001 draagt ze niet meer de titel Hare Koninklijke Hoogheid, maar gaat ze als prinses Märtha Louise door het leven. Ze geeft haar koninklijke privileges –zoals de koninklijke toelage– op in overleg met haar vader. Koning Harald ziet de monarchie liever niet geassocieerd met het bedrijfsleven.

Als gewoon burger heeft de eigenzinnige koningsdochter ook geen koninklijke goedkeuring nodig om te trouwen met de man van haar keuze. Op 24 mei 2002 treedt ze in het huwelijk met schrijver Ari Behn. Het paar kreeg drie dochters: Maud Angelica, Leah Isadora en Emma Tallulah. Behn en dochters dragen geen koninklijke titel. Sinds het najaar van 2004 woont de prinses met haar gezin in New York.

De prinses reist momenteel voor haar bedrijf onder meer het land door om sprookjes aan kinderen te vertellen. Geen verhalen over engelen of paarden. Maar echte sprookjes.