Race om exploitatie Noordpoolgebied barst los
GRONINGEN (ANP) – Veertig jaar gesteggel heeft het gekost, maar Rusland en Noorwegen hebben eindelijk bepaald waar de maritieme grens loopt tussen beide landen in het Noordpoolgebied. Deze twee landen zijn overigens niet de enigen die ruzie maken over de grenzen in het gebied: Zweden, Finland, Groenland, IJsland, Canada en de Verenigde Staten claimen ook allemaal een deel.

Dat gesteggel gaat overigens wel netjes volgens Louwrens Hacquebord, directeur van het Arctisch Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen. „Ze proberen de indruk te wekken dat alles goed geregeld is. Anders gaan nog meer landen zich ermee bemoeien.”
Met het smelten van poolijs komt de komende jaren een enorm reservoir aan olie, gas en mineralen vrij. Naar schatting bevindt zich zo’n 30 procent van de nog te ontdekken gasvelden onder het Arctische gebied.
„Laat de Noordpool met rust”, zeggen natuurorganisaties die ervoor lobbyen om de Noordpool een beschermd natuurgebied te maken, net als Antarctica. Het winnen van olie en gas zou volgens Greenpeace enorme schade kunnen opleveren voor de natuur.
Als er iets misgaat met het boren - zoals gebeurde bij de olieramp in de Golf van Mexico - zijn de gevolgen volgens campagneleider Joris Thijssen van Greenpeace „niet te overzien”. „Het Arctische ecosysteem is veel kwetsbaarder dan bijvoorbeeld in de Golf van Mexico en daar is de ramp al enorm. Daarnaast is het gebied redelijk onbegaanbaar, dus hulp is er bij een ramp veel minder snel.” Volgens Thijssen is de kans op een ramp groter in het poolgebied. „Een ijsberg kan met gemak een boorplatform omver duwen.”
Volgens Hacquebord is er vooralsnog geen sprake van boren in het Arctische gebied. Waar hij zich wel zorgen over maakt is het vrijkomen van een vaarweg in de Barentszzee als er meer ijs smelt de komende jaren. Het Wereld Natuur Fonds (WNF) maakt zich er hard voor scheepvaart daar niet toe te staan. Maar een kortere vaarweg levert een grote besparing op, dus veel landen kijken reikhalzend uit naar het vrijkomen van deze doorgang.
„Ik vermoed dat deze route de kosten met een kwart reduceert. Overigens is die vaarweg maar een paar maanden per jaar toegankelijk, het grootste deel van het jaar blijft er ijs liggen”, aldus Hacquebord. „Ik denk dat deze kwestie een veel groter gevaar is. Als er grote containerschepen varen en een daarvan leidt schipbreuk, heb je geen idee wat er in de zee terecht komt. Hulpverlening is ook niet eenvoudig in die gebieden.”
Het conflict over de Noordpool verhevigde de afgelopen jaren toen de Amerikaanse geologische dienst meldde dat er best wel eens een grote hoeveelheid grondstoffen onder het ijs zou kunnen liggen.