De roep om strenger toezicht op terreinen die uiteenlopen van de kinderopvang tot de financiële sector, wordt steeds luider. „Tegelijkertijd is het opmerkelijk dat anno 2010 op het terrein van toezicht slechts mondjesmaat onderzoek wordt gedaan naar de meerwaarde ervan. We beschikken daardoor nauwelijks over inzicht in de effecten van toezicht”, aldus Winter.

Gezien de grote investering van publiek geld in toezicht, is dat volgens Winter wel noodzakelijk. Volgens een ruwe schatting gaat jaarlijks een bedrag van 850 miljoen euro aan publiek geld rond in toezichtland. Ook vindt de bestuursrechtdeskundige het belangrijk dat toezichthouders zelf een beter beeld hebben van het effect van hun werkwijze. Zolang daarover onduidelijkheid bestaat, is het namelijk onmogelijk vast te stellen of er genoeg toezicht is, te weinig of juist te veel.

Winter haalt als voorbeeld het rapport aan van de commissie-Scheltema, die afgelopen zomer een hard oordeel velde over het toezicht van De Nederlandsche Bank op DSB. De conclusie dat het toezicht heeft gefaald rond het faillissement van DSB, is volgens de hoogleraar te vrijblijvend. „We weten wel dat het mis is gegaan, maar daarmee weten we nog niet hoe het beter zal gaan in de toekomst.”

De hang naar meer toezicht komt volgens Winter onder meer voort uit de verschuiving van gedogen naar handhaven en de introductie van marktwerking op terreinen die eerder exclusief het domein van de overheid waren. Ook is de afgelopen jaren een „voorzorgcultuur” ontstaan waarin mensen elk risico willen uitbannen. „Onze samenleving ontwikkelt zich hierdoor steeds sterker als een toezichtsdemocratie”, aldus Winter. „Het is de vraag of dat een goede ontwikkeling is.”