Aan het boek, gij conservatieven!
Als linkse mensen de hele wetenschap al beheersen, dan mogen conservatieven ook wel één bibliotheekje beginnen. Denkt een groep behoudende Duitsers.
„Kijk eens naar al die instituten op de universiteiten”, haalt dr. Bastian Behrens uit, „dat zijn allemaal linkse bolwerken. Ze specialiseren zich op onderwerpen als ”gender studies” en zo. Dat komt allemaal uit de linkse koker.”
Minstens even erg vindt de woordvoerder van de nieuwe ”Förderstiftung Konservative Bildung und Forschung (FKBF)” het dat al die organisaties „uit staatsgeld” worden betaald. „Bij ons zit er geen cent belastinggeld bij”, zegt hij. „Alles komt uit particuliere giften.”
De FKBF werd opgericht door de Beierse baron Caspar von Schrenck-Notzing. Deze telg uit een oud adellijk geslacht in München was al decennia bezig met het uitdragen van het conservatisme. Door de FKBF wilde hij onder meer zijn eigen boekenverzameling van 20.000 banden als eenheid bewaren. Na zijn dood in 2009 werd dit initiatief voortgezet door anderen.
Onlangs is zijn boekenverzameling overgebracht naar Berlijn. Behrens: „Er zitten veel zeldzame werken tussen. Ook bezat hij een verzameling originele pamfletten over de revolutie van 1848. Die zijn historisch bijzonder interessant.”
Inmiddels is ook de verzameling van de filosoof Günter Rohrmoser (1927-2008) aan de verzameling toegevoegd. „We hebben nu zo’n 40.000 titels.”
De deur van de bibliotheek blijft echter nog tot eind dit jaar gesloten. De medewerkers laten eerst alle boeken één voor één door hun handen gaan om te controleren of ze niet voor reparatie in aanmerking komen. „En ze moeten allemaal worden ingevoerd in een catalogus waar wereldwijd bibliotheken op zijn aangesloten. We hebben al aanvragen gehad om boeken uit te lenen, maar we moeten nog even een paar maanden wachten.”
Behrens, die zelf werkt bij het conservatieve Duitse weekblad Junge Freiheit, is ervan overtuigd dat er een plaats is voor een conservatieve bibliotheek in Duitsland. „Er zijn heel veel linkse instituten met hun eigen bibliotheek. Soms aan een universiteit, maar soms ook zelfstandig. Het linkse denken domineert de wetenschap vrijwel volledig. Dan is het goed dat er ook een boekerij is die is gespecialiseerd in het conservatisme.”
Dat heeft ook een praktische kant, meent dr. Behrens. „Ook in staatsbibliotheken kun je de werken van conservatieve denkers als Edmund Burke vinden. Maar daar staan ze verspreid over sociologie, politicologie en andere vakken. Bij ons vind je dat allemaal bij elkaar.”
Maar uiteindelijk vind je Burkes werken toch. Daarvoor is geen gespecialiseerde verzameling nodig.
„Maar wij hebben veel meer, onder meer zeldzame werken. Een conservatieve student komt bij ons aan zijn trekken. Dat geldt niet voor andere bibliotheken.”
Verwacht u veel belangstelling?
Lachend: „Die is er al van linkse zijde. De Linkspartij probeert een schandaal te maken van onze oprichting.
De echte belangstelling verwachten we van conservatieve studenten die politieke of historische interesse hebben en ons materiaal kunnen gebruiken.
Verder gaan we hier voordrachten organiseren en in samenwerking met enkele uitgeverijen wat publicaties verzorgen.”
Berlijn staat bekend als een linkse, atheïstische stad. Is die keuze wel logisch?
„Berlijn is de hoofdstad. Hier zijn veel universiteiten en studenten. Elke geïnteresseerde student komt vroeg of laat wel een keer hier langs.
Nu is het oude Oost-Berlijn inderdaad socialistisch georiënteerd, maar West-Berlijn is nog wel redelijk conservatief, behalve dan natuurlijk de wijken die door moslims worden bewoond.
Maar Berlijn is zeker niet de conservatiefste stad. Dan zouden we voor Beieren moeten kiezen. Maar het is wel de hoofdstad.”
U bent er trots op geen belastinggeld te gebruiken. Waar komt uw geld vandaan?
„Onze stichting heeft een kapitaal, waarmee we –als het goed is– blijvend de vaste kosten kunnen betalen. Verder is er een vriendenkring op wie we in geval van nood een beroep kunnen doen om een gift over te maken.”
In Duitsland noemen de christendemocratische partijen CDU en CSU zich ook conservatief. Bent u hieraan verbonden?
„Onder conservatieven wordt nogal gestreden of CDU en CSU nog conservatief zijn. De laatste jaren hebben veel geestverwanten deze partijen verlaten. Maar het grootste deel van onze mensen stemt waarschijnlijk op hen. Alhoewel we ook goede contacten hebben met mensen uit de sociaaldemocratische SPD en de liberale FDP. Verder is onze stichting natuurlijk politiek onafhankelijk.”
Is het alles Duits wat de klok slaat in uw bibliotheek?
„Voornamelijk wel ja. Maar er zijn ook Engelse en Russische werken. In de Verenigde Staten zijn natuurlijk grote conservatieve denktanks en bibliotheken. Zodra wij onze zaak op orde hebben, zullen we zeker samenwerking met hen zoeken. Het Engelstalige deel neemt dan vanzelf toe.”
En Nederland, ligt dat nog in uw blikveld?
„Daar zouden we graag contacten leggen. Het zou prachtig zijn als een Nederlandse hoogleraar of publicist hier zijn boek zou willen presenteren of toelichten.”
Hoofdkwartier van Europees conservatisme
„Het is altijd een aanwinst als er een conservatieve bibliotheek wordt geopend”, zegt de mede-oprichter van de Nederlandse Edmund Burkestichting, dr. Bart Jan Spruyt. „Een collectie van deze omvang is in Europa uniek. Ik stap graag eens in de trein om daar in Berlijn een kijkje te nemen.”
Spruyt is bekend met de mensen rond deze bibliotheek. „Baron Von Schrenk-Notzing heb ik meermalen ontmoet. Mijn boek over het conservatisme is in zijn tijdschrift in het Duits verschenen. Hij was in 2006 ook betrokken bij de oprichting van het Center for European Renewal, dat het contact organiseert tussen conservatieven in heel Europa.”
Juist voor dit netwerk kan de nieuwe bibliotheek heel nuttig zijn, meent Spruyt. „Zo’n bibliotheek is natuurlijk schitterend voor studenten uit allerlei landen, onder wie het conservatisme momenteel erg populair is. Daarmee wordt de bibliotheek vanzelf een ontmoetingsplaats. Het zou zodoende kunnen uitgroeien tot het hoofdkwartier van het Europees conservatisme.”