Een pruik, een snor, een bril. Mensen kunnen hun uiterlijk met vermommingsmateriaal onherkenbaar veranderen. Dino S. beschikte over een reeks brillen, kennelijk bedoeld om zijn uiterlijk voor de buitenwacht te verhullen. De misdadiger prijkte met foto op de nationale opsporingslijst.

S. had ook twee valse paspoorten in bezit. In het ene document gaat de crimineel door het leven als de Bulgaar Petar Dimitrov, in het andere als de Brit Anthony Robert.

Fraude met paspoorten – de marechaussee op Schiphol krijgt er geregeld mee te maken, bijvoorbeeld in mensensmokkelzaken.

Haarstijl

Een van de methodes waarmee mensen grensbewakers om de tuin proberen te leiden, is het gebruikmaken van een zogeheten lookalikepaspoort. In dat geval gebruikt iemand een (gestolen) paspoort van iemand anders en past hij zijn uiterlijk aan de portretfoto op het document aan. „Aan het paspoort zelf is niet gerommeld. De persoon die het document in bezit heeft, past bijvoorbeeld zijn haarstijl aan, brengt een nepmoedervlekje aan of zet een bril op om zo veel mogelijk op de figuur op het paspoort te lijken. Het kan ook voorkomen dat iemand een rode blouse aantrekt, net als de persoon in het document”, legt René Claessen, woordvoerder van de marechaussee op Schiphol, uit.

In de eerste helft van dit jaar trof de marechaussee op Schiphol in 71 gevallen lookalikepaspoorten aan. Vorig jaar ging het om 160 zaken, in 2008 stond de teller op 211. Vorig jaar betrof het aantal gevallen van lookalikepaspoorten 18 procent van het totaal aantal zaken waarbij „onregelmatigheden” bij paspoorten werden geconstateerd.

Foto

Bij een andere vorm van paspoortfraude wordt het document zelf vervalst. „Mensen snijden het plastic laagje los en plakken bijvoorbeeld een andere foto in of vervalsen stempels.”

Ook komt de marechaussee zogeheten fantasiepaspoorten tegen. „Dan wordt daar een niet-bestaand land op vermeld. British Honduras bijvoorbeeld. Iemand die bijvoorbeeld wordt gezocht, probeert met zo’n document een land binnen te komen.” Verder proberen fraudeurs met –gestolen– blanco paspoorten de autoriteiten te misleiden.

Mensensmokkelaars kunnen paspoorten stelen van personen die gelijkenis vertonen met mensen die een ander land in proberen te komen. Ook kunnen paspoorten binnen een familie worden doorgeschoven. „Een man die gezocht wordt kan het paspoort gebruiken van zijn broer, die niet staat gesignaleerd.”

Mensen bij de marechaussee zijn getraind om valse paspoorten te onderscheppen, zegt Claessen. „De mensen kunnen bijvoorbeeld aan het papier en de manier waarop het document is ingebonden, voelen of er sprake is van een vervalst paspoort. Ook aan de manier waarop inkt uitloopt, kunnen grensbewakers de echtheid van het document bepalen.”

Licht

Daarnaast helpen technische foefjes om valse paspoorten te achterhalen, schetst Claessen. „We kunnen een paspoort onder ultraviolet licht leggen, waardoor bij een echt paspoort bepaalde deeltjes oplichten. Met het zogenaamde scheerlicht, dat horizontaal over een pagina schijnt, kunnen we zien waar bepaalde oneffenheden zitten.”

Officiële instanties kunnen „moedwillig” tikfouten in een paspoort aanbrengen, waardoor fraudeurs kunnen worden opgespoord. „Als vervalsers die tikfout in een paspoort niet doorvoeren, vallen ze door de mand.”