VVD-kamerlid Oplaat pleitte er bij minister Veerman van Landbouw voor om in de besmette gebieden en het tussenliggende gebied in Oost-Brabant, pluimvee in te enten tegen vogelpest. Volgens Oplaat zou vaccinatie kunnen helpen bij de bestrijding van het voortwoekerende vogelpestvirus. „Vaccineren is niet waterdicht, maar het zal de uitstoot van virusstoffen in de gebieden verminderen”, aldus de VVD’er.

Ook PvdA-kamerlid Waalkens en zijn collega Slob (ChristenUnie) zien wel iets in een dergelijk plan. Over de uitvoering en de precieze invulling verschillen ze echter nog van mening.

Minister Veerman (CDA) heeft zich altijd uitgesproken voor afschaffing van het Europese beleid om niet te vaccineren, maar vreest dat het te laat is om nog tegen het vogelpestvirus in te enten. „Het CDA dringt al langer aan op inenten tegen mond- en klauwzeer, varkenspest en vogelpest, maar dat betekent niet dat vaccineren in dit geval nog soelaas biedt. Enten tegen vogelpest werkt alleen preventief”, aldus Veerman.

Volgens de minister bemoeilijkt ook het gebrek aan een zogenoemd markervaccin, dat duidelijk maakt of een dier antistoffen in zijn lijf heeft door een inenting óf het virus echt heeft, het vaccineren. Bovendien mogen er bij vaccinatie bijvoorbeeld geen consumptie-eieren meer geëxporteerd worden. Dit heeft grote economische gevolgen voor de Nederlandse pluimveesector.

Veerman wil wel bekijken of zeldzame pluimveesoorten eventueel gevaccineerd kunnen worden. „Maar uiteindelijk moeten we eerst het virus uitroeien, vervolgens kunnen we in Europees verband gaan kijken of we preventief tegen vogelpest kunnen gaan enten”, aldus Veerman.

Gisteravond waren er in totaal 218 bedrijven getroffen door de vogelpest. Verder zijn 21 bedrijven verdacht.

Met ingang van vandaag heeft het ministerie alle evenementen met dieren in de besmette gebieden verboden. Het gaat om onder meer keuringen, markten, verkopingen of tentoonstellingen. In de rest van Nederland mogen dergelijke bijeenkomsten wel doorgaan, maar dan alleen met dieren die niet uit de getroffen gebieden komen.

Het wordt steeds moeilijker om voldoende pluimveeruimers te vinden. Een woordvoerder van de agrarische uitzendorganisatie Plattland in het Brabantse Hoogeloon heeft dit meegedeeld. Hij sluit niet uit dat de komende dagen een pauze moet worden ingelast om de ruimers wat rust te gunnen.

Het verwijderen van gedood pluimvee uit de stallen is vies en zwaar werk. Vooral bij kalkoenen speelt dat laatste een rol. Zo’n beest weegt algauw 15 kilo. Ruimers moeten volgens de zegsman ook stressbestendig zijn. Ruimploegen draaien vaak lange diensten van tien uur of meer. Ook werken ze vaak ’s nachts. Daar komt bij dat het merendeel van de ruimers al vanaf medio vorige maand bezig is.

Nadat gisteren vrijwel zeker op een Belgisch pluimveebedrijf in Meeuwen-Gruitrode, ongeveer 15 kilometer ten zuiden van de Nederlandse grens bij Eindhoven, vogelpest is vastgesteld, geldt in België ook een exportverbod voor pluimvee, broedeieren en mest. De Europese Commissie heeft dat verbod gisteren bekrachtigd.

De oorzaak van de besmetting is onduidelijk. De kippen op het besmette bedrijf waren afkomstig uit Roermond, maar ze zijn al op 11 december ingevoerd, dus lang voor de vogelpest in Nederland uitbrak. Directeur Piet Vantemsche van het voedselagentschap wijst erop dat menselijke contacten vaak de oorzaak van de verspreiding zijn. Daarom wil hij ook bedrijven waarmee de besmette boerderij in contact is geweest, laten ruimen. „Wij kunnen profiteren van de ervaring die is opgedaan in Nederland”, zei hij.

Dat ook varkens de ziekte kunnen verspreiden, noemt Vantemsche een hypothese. Hij wijst erop dat varkens vallen onder het transportverbod voor tweehoevigen vanaf pluimveebedrijven.

De branche in België vreest dat de schade de komende dagen zal oplopen tot 10 miljoen euro. Alleen al de schade bij de dertien bedrijven in de omgeving van de besmettingshaard, waarbij een kwart miljoen dieren worden geruimd, kan oplopen tot 1 miljoen euro.