Iran start met eerste kernreactor
BUSHEHR – Iran is zaterdag in Bushehr onder het toeziend oog van VN-inspecteurs begonnen met het opstarten van de eerste kerncentrale van het land. Technici brachten brandstof voor de centrale vanuit een opslagplaats naar de reactor.
De Iraanse televisie toonde livebeelden van de directeur van de Atoomenergie Organisatie van Iran, Ali Akbar Salehi, en zijn Russische ambtgenoot, die toezicht hielden op de procedure. „Het begin van de eerste fase van het fysieke opstartproces is begonnen”, meldde een woordvoerder van het Russische nucleaire bedrijf Rosatom.
Iran wil al jaren nucleaire energie opwekken. Het Westen vreest echter dat Teheran in het geheim werkt aan een kernbom. De VN hebben Iran al vier keer sancties opgelegd, omdat het land niet wil stoppen met uraniumverrijking. De Amerikaanse regering erkent dat de reactor bedoeld is voor de opwekking van stroom en geen proliferatierisico vormt, aldus een zegsman van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington zaterdag.
Het Iraanse bewind presenteert de opening van de centrale als overwinning op zijn vijanden. In het hele land stonden feestelijkheden gepland. Ali Ansari van de Schotse universiteit van St. Andrews zei tegenover de BBC dat de Iran het belang van de centrale overdrijft. „De centrale is een zeer oud model en de bijdrage aan de nationale energievoorziening is klein.”
De opening van de kerncentrale in de zuidelijke havenstad is een mijlpaal voor Iran. In Bushehr werd al in 1974 de eerste steen gelegd voor de kerncentrale, nog onder het bewind van de prowesterse sjah. Dat gebeurde nog door een Duits bedrijf, een dochter van Siemens. Na de revolutie van 1979 kwam de bouw stil te liggen. In 1995 tekenden Teheran en Moskou een contract om de centrale door een Russisch bedrijf te laten voltooien.
Israël noemt de ingebruikneming van de eerste Iraanse kernreactor „volkomen onaanvaardbaar.” Dit zei zaterdag een woordvoerder van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken. „Het is volkomen onaanvaardbaar dat een land dat zo duidelijk in overtreding is, de vruchten van kernenergie mag benutten.” De internationale gemeenschap zou meer moeten doen om Iran te laten stoppen met het verrijken van uranium en het bouwen van reactors, aldus de zegsman.
Ook Sudan wil een kerncentrale voor de stroomvoorziening gaan bouwen. De nucleaire faciliteit moet in 2020 klaar zijn, meldde staatspersbureau SUNA gisteren. Het land bezit een flinke hoeveelheid olie. Verder heeft Khartoem dammen in de Blauwe en de Witte Nijl gebouwd. Maar grote delen van het land zitten nog steeds zonder reguliere stroomvoorziening. Directeur-generaal Mohamed Ahmed Hassan onderhoudt nauwe politieke en economische banden met Iran.