Kort na de geboorte van haar tweede kind kreeg Rathna psychiatrische problemen en moest ze naar een ziekenhuis in de zuidelijke Indiase stad Dharmapuri worden gebracht. Na een maand van tests en onderzoeken waren de artsen het eens over de diagnose: Rathna leed aan een psychiatrische afwijking die vaak voorkomt bij adolescente moeders.

Rathna is zestien. Haar ouders hadden haar uitgehuwelijkt aan een volslagen vreemde, met wie ze snel twee kinderen kreeg. Omdat ze zelf nog maar een kind was, leidde die enorme druk tot een zenuwinzinking. Een verhaal als dat van Rathna is geen uitzondering in India, waar het uithuwelijken van kinderen nog altijd algemeen wordt aanvaard. Ondanks de wettelijke leeftijdsgrens die er geldt om te trouwen: 21 jaar voor mannen en 18 jaar voor vrouwen.

Volgens de VN-kinderrechten­organisatie Unicef is India goed voor 40 procent van de kindhuwelijken ter wereld. In de meeste gevallen is de minder­jarige een meisje en is de bruidegom meer dan tien jaar ouder.

Niet enkel de dromen en aspiraties van de kindbruiden zijn in gevaar. Volgens deskundigen komt het ook hun gezondheid niet ten goede als ze trouwen en kinderen krijgen voordat ze psychisch en fysiek volwassen zijn. Uit cijfers van Unicef blijkt dat kindbruiden vaak premature zwangerschappen hebben, wat leidt tot „meer gevallen van kind- en moedersterfte.”

Onderzoekers van de Boston University’s School of Public Health kwamen in 2009 tot de conclusie dat meisjes die op zeer jonge leeftijd huwen meer kans lopen op fistels, onnatuurlijke verbindingen tussen anus, vagina of blaas, naast complicaties tijdens de geboorte. Ze zijn ook extra kwetsbaar voor fysiek of psychisch geweld door hun echtgenoot.

De praktijk overleeft in India mede dankzij de traditionele normen die de nadruk leggen op ondergeschiktheid van de vrouw. Uit onderzoek blijkt dat de kindhuwelijken meer voor­komen bij de arme en laagopgeleide bevolking. „In sommige gevallen hopen ouders op geld en andere hulp door hun dochters uit te huwelijken”, verklaart socioloog Ananda Babu. Dat is vermoedelijk de reden waarom de noordelijke staat Bihar financiële hulp biedt aan wie trouwt na haar achttiende verjaardag.

Studies wijzen uit dat Bihar het hoogste percentage van kindhuwelijken in heel India heeft. In deze staat trouwt meer dan 90 procent van de ongeschoolde meisjes voor ze meerderjarig zijn, zo blijkt uit een recent rapport van de bevolkingsraad. Bihar heeft ook procentueel gezien de laagste scholingsgraad in het land, zowel voor mannen (59,68 procent) als vrouwen (33,12 procent). Nog volgens het rapport wordt bijna een op vijf van de Indiase vrouwen uitgehuwelijkt voor hun vijftiende, en ongeveer de helft voor ze de wettelijke trouwleeftijd bereiken.

Sociologen stellen dat sommige ouders hun jonge dochter uithuwelijken aan een veel oudere man, om haar zo een volwassen ‘beschermer’ te geven. Maar niet zelden leidt deze regeling tot misbruik. Dat zou wel eens het geval kunnen zijn voor Rathna. Haar ouders ontdekten dat ze verliefd was op een student. Uit angst dat hun dochter zou weglopen, dwongen ze haar om een man te trouwen die dubbel zo oud is.

Autoriteiten en tal van activisten proberen dit soort huwelijken te verhinderen. In Dharmapuri konden functionarissen in juni elf trouwerijen op een dag stopzetten, „nog voor de bruidegom de huwelijksknoop kon leggen”, verklaart een verantwoordelijke van het district. Ook in een andere staat met hoge cijfers voor kindhuwelijken, Haryana, werden „honderd kindhuwelijken verhinderd door de dienst preventie in het afgelopen wordt jaar, en twintig in dit jaar”, aldus een andere verantwoordelijke.

In Delhi vroeg een ngo om het huwelijk van een 17-jarige met een veertig jaar oude weduwenaar onwettig te verklaren, waarop het hof in mei oordeelde dat de bruidegom het huwelijk niet mag consumeren voor zijn bruid 18 jaar is. „Kindhuwelijken zijn een schending van de mensenrechten, die de ontwikkeling van meisjes in het gedrang brengen en dikwijls leiden tot vroege zwangerschap en sociale isolatie, met weinig onderwijs en beroepservaring tot gevolg waardoor de meisjes in de armoede blijven steken”, merkte het hof op.

Toch zegt socioloog Babu dat de traditie moeilijk valt uit te roeien in India. „Families en gemeenschappen moeten de risico’s begrijpen die gepaard gaan met kindhuwelijken en moeten zich inspannen voor sociale verandering.”