„Afwijzen moskee Ground Zero overwinning voor terroristen”
DAMASCUS – De emoties rond de bouw van een grote moskee bij Ground Zero in New York lopen in de Verenigde Staten hoog op. Voorstanders noemen de toestemming voor de bouw „een gebaar van religieuze tolerantie”, tegenstanders missen fijngevoeligheid.
De drijvende krachten achter de Cordoba”, zoals de moskee zal gaan heten, zijn de in Koeweit geboren Faisel Abdul Rauf en zijn uit Pakistan afkomstige echtgenote Daisy Khan. Rauf opende in 1990 de al-Farahmoskee in New York en stichtte in 1997 de Amerikaanse maatschappij voor Islamitische Ontwikkeling (ASMA). Deze stichting is van plan de toekomstige moskee te gaan beheren.
Rauf en de ASMA stellen dat de Cordobamoskee op Ground Zero „een sfeer van interreligieuze tolerantie en respect zal creëren onder moslims en de VS.” Daarom zijn ze vastbesloten de moskee op Ground Zero te bouwen en hebben ze alle aanbiedingen voor een andere locatie afgewezen.
Sindsdien is de oppositie tegen de moskee enorm gegroeid. Opiniepeilingen wijzen uit dat 70 procent van de Amerikanen tegen de bouw van de moskee is. Men vindt het totaal ongevoelig tegenover de nabestaanden van de 3000 mensen die op 9 september 2001 om het leven kwamen, toen islamitische terroristen onder het roepen van Allahoe akbar de door hen gekaapte vliegtuigen in de Twin Towers boorden. Na de bouw van de moskee zal dezelfde kreet, Allahoe akbar, vijfmaal daags van de minaretten schallen.
Er worden ook vraagtekens gezet bij de naam van de moskee. Het Spaanse Cordoba symboliseert in de islamitische wereld de verovering door moslims van het Iberisch schiereiland, sinds 711. Het islamitische Cordoba wordt dan vaak omschreven als een plek waar moslims, christenen en Joden harmonieus samenleven. De Joodse fysicus en filosoof Maimonides, die in 1148 Cordoba ontvluchtte, vertelt echter een heel ander verhaal. Hij zou later over de moslims in Spanje schrijven „dat geen enkel volk ons zo gehaat en vernederd heeft als zij.” In dit licht lijkt de bewust gekozen naam van Cordoba voor de moskee op Ground Zero eerder te verwijzen naar een monument van islamitische verovering.
Een groot gedeelte van de Amerikaanse politieke elite steunt echter het idee van een moskee op Ground Zero. De burgemeester van New York, Michael Bloomberg, behoort tot de meest hartstochtelijke verdedigers van het plan. Voorstanders van de moskee op Ground Zero stellen dat dit de wereld de religieuze tolerantie van de VS zal tonen. Ze hameren op het feit dat moslims het constitutionele recht hebben om een moskee te bouwen waar ze willen. „Als we zouden toegeven aan onze gevoelens van afkeer tegenover deze moskee, is dat een overwinning voor de terroristen van al-Qaida”, stelde burgemeester Bloomberg in een dramatische toespraak.
Opmerkelijk genoeg is dit precies het argument dat Abdul Rauf en zijn islamitische ASMA voortdurend hanteren. Ze stellen dat het om een kwestie van religieuze tolerantie gaat. Deze tolerantie, die de basis vormt van de Amerikaanse samenleving, werd op 9 september 2001 aangevallen. Afwijzing van de bouw van een moskee op Ground Zero is dus feitelijk dezelfde aanval op de Amerikaanse tolerantie als die van de terroristen op 11 september 2001. Het afwijzen van een moskee op Ground Zero wordt zo een overwinning voor de terroristen.
Tegenstanders van de moskee wijzen erop dat de constitutionele vrijheid van godsdienst in eerste instantie betekent dat de overheid zich niet bemoeit met de bouw van kerken en moskeeën. Impliceert dit principe niet dat de dienaren van de overheid zich verre dienen te houden van de discussie over het wel of niet bouwen van een moskee? Precies het tegenovergestelde gebeurt echter. Politici, van burgemeester Bloomberg tot president Obama zelf, mengen zich in de controverse. Verder betekent tolerantie ook het tolereren van andermans gezichtspunten en het recht om legitieme vragen te stellen. Wie het debat in de VS volgt, moet constateren dat de voorstanders van de moskee het stellen van vragen bijna gelijk stellen aan intolerantie. En er leven onder Amerikanen veel twijfels.
In de eerste plaats over de persoon van Abdul Rauf, die stelt de moskee te willen bouwen als bijdrage aan de interreligieuze dialoog. In maart zei Rauf echter in een Arabisch interview „dat hij niet gelooft in interreligieuze dialoog.” In een ander Arabisch interview maakte Rauf duidelijk dat hem uiteindelijk de invoering van de islamitische wet (sharia) in de VS voor ogen staat. Verder heeft hij geweigerd om Hamas en Hezbollah als terroristische organisaties te betitelen en werd bovendien recentelijk bekend dat zijn ASMA de Turkse vloot met hulpgoederen voor Gaza die eind mei door Israël werd geënterd, mede heeft gefinancierd.
De enorme moskee op Ground Zero zal zo’n 100 miljoen dollar (zo’n 78 miljoen euro) gaan kosten, maar de bronnen van financiering zijn onduidelijk. Rauf maakt momenteel op kosten van de Amerikaanse belastingbetaler een rondreis door de Arabische golfstaten en het lijkt erop dat de financiering van de moskee vooral uit deze landen zal komen. Wat veel Amerikanen bepaald geen geruststellende gedachte vinden.
Voorstanders van de komst van de moskee benadrukken steeds twee zaken. Ten eerste het grondwettelijke recht van de moslims en ten tweede het eerdergenoemde gebaar van religieuze tolerantie dat van de Amerikanen wordt verwacht. Met betrekking tot het eerste punt stellen tegenstanders dat het niet zozeer om rechten, maar om fijngevoeligheid gaat. De voorstanders van de moskee schijnen totaal niet te begrijpen welke emoties er onder Amerikanen leven rond Ground Zero. Betekent het juridische recht om op deze plek een moskee te bouwen ook dat het juist en rechtvaardig is om dit te doen?
In dit verband haalden veel Amerikaanse media de afgelopen weken het voorbeeld aan van paus Johannes Paulus II, die de kloosterorde van de karmelietessen vroeg geen klooster te bouwen in Auschwitz. Juridisch gezien hadden de nonnen indertijd het recht aan hun zijde, maar ethisch gezien was het onjuist om een rooms-katholiek klooster te bouwen op een plek die de vernietiging van het Joodse volk symboliseert.
Ook het tweede punt, dat van de religieuze tolerantie, waar burgemeester Bloomberg op hamert, is de afgelopen weken steeds meer onder vuur komen te liggen. Tijdens de aanval van 11 september 2001 werd de Grieks-orthodoxe Sint-Nicolaaskerk totaal verwoest. Het kerkbestuur probeert al negen jaar wanhopig van het gemeentebestuur van New York toestemming te krijgen om de kerk te herbouwen. Zonder enig succes.
De Grieks-orthodoxe kerk heeft ook meerdere malen burgemeester Bloomberg persoonlijk benaderd, maar die volstond steeds met enkele vage beloftes. Bloomberg benadrukte in talloze interviews het recht van moslims om een moskee te bouwen op Ground Zero. Maar veel Amerikanen vragen zich nu af waarom de Grieks-orthodoxe christenen blijkbaar niet het recht hebben om hun kerk, die al sinds 1922 in Manhattan stond, te herbouwen.
Het enthousiasme van de burgemeester van New York voor een moskee zou wel eens nauw verbonden kunnen zijn met zijn financiële belangen. Hij is eigenaar van Bloomberg LLC, een bedrijf dat software voor financiële toepassingen levert.
Onlangs werd bekend dat het bedrijf zijn kantoor in Dubai zal transformeren tot een regionaal centrum voor alle Arabische golfstaten en dat er tevens nieuwe vestigingen worden geopend in Saudi-Arabië en Qatar. Bloomberg LLC is van plan hier monetaire systemen te leveren die gebaseerd zijn op de regels van het islamitische bankieren. Meer dan één Amerikaanse krant vraagt zich af of dit wellicht verklaart waarom Bloomberg de bouw van een moskee op Ground Zero bijna tot een persoonlijke zaak heeft gemaakt.
