Cultuur & boeken

Rouw door kinderogen

„Het komt toch wel goed, juf?” vroegen haar leerlingen, toen Franciska Koelewijn hun de eerste versie van ”Dag papa” voorlas. Maar nee, haar pas verschenen boek over rouwverwerking heeft geen happy end.

Mariëlle Oussoren-Buys

6 August 2010 12:27Gewijzigd op 14 November 2020 11:24
Koelewijn. Foto RD, Anton Dommerholt
Koelewijn. Foto RD, Anton Dommerholt

Als alledaags voorleesboek is het prentenboek dan ook niet bedoeld. Daar is het te heftig voor (en dus staakte de juf de voorleessessie). ”Dag papa”, Koelewijns debuut, draait om het plotselinge overlijden van de vader van de 7-jarige Sanne. „Kom, dan gaan we gauw slapen, des te eerder is het morgen!” zegt papa op de eerste bladzijde. Maar er komt voor hem geen morgen – midden in de nacht wordt Sanne wakker van vreemde geluiden. Haar vader overlijdt. Plotseling.

Dit overlijden is net zo onverwacht als dat van de vader van een even oud meisje in Koelewijns klas, vier jaar geleden. Naar aanleiding van deze gebeurtenis schreef ze dit boek. „Ik werd nauw bij die gebeurtenis betrokken omdat het kind positief op mij reageerde. Het is belangrijk dat er mensen zijn die zich op een goede manier met zo’n rouwend kind bemoeien. Een ouder heeft er niet altijd oog voor. Deze moeder kreeg visite na visite. De hectiek die ik beschrijf in het boek is echt waar.”

Sanne heeft veel vragen als haar vader sterft. Waarom de kist op een „soort koelkast” staat („warm is toch veel fijner?”) of over het woord ”overleden” („Papa is niet overleden, papa is dood”). „Dat zijn dingen die in kinderen opborrelen”, weet Koelewijn (45). „Het meisje uit mijn klas –een stil kind– ratelde aan een stuk door.”

De inwoner van Putten noemt het „leiding van boven” dat ze op dat tijdstip juf van dat meisje was. „Ik geloof dat Hij in Zijn erbarmen goede mensen op de juiste plek laat komen. Ik kon zeggen: Lieverd, ik begrijp dat je boos bent dat je niet bij papa mag kijken. Ik had die ervaring ook, toen mijn vader een hartinfarct kreeg en ik, kind nog, niet bij hem mocht.”

In de zithoek van haar ruime rijtjeshuis is een kamerhoge baan van de muur behangen met fotolijstjes. Elk bevat een herinnering aan haar vader, de bekende Pee Koelewijn, motor achter Christenen voor Israël, en haar verdere familie. Haar vader stierf acht jaar geleden.

De dood van de vader van haar leerling maakte bij Koelewijn opnieuw veel los. „Ik schreef dit boek als herinnering voor het meisje uit mijn klas. Achteraf zie ik dat mijn eigen emoties erin zijn verwerkt. Ook uit mijn jeugd, toen mijn opa en mijn buurmeisje overleden. Ik speelde als kind vaak doodgaan: iedereen kwam afscheid van me nemen. Voer voor psychologen.”

Niet ver van de muurcollage hangen drie metalen vlinders. „Als klein meisje hield ik van vlinders. Ik heb er veel troost uit geput.” Vandaar dat ook in het prentenboek op twee plaatsen een vlinder opduikt. Maar dat diertje is niet het enige dat hoopt te midden van verdriet. Al heeft Sannes opa op de vraag „Waarom is papa eigenlijk doodgegaan?” geen pasklaar antwoord, toch kan hij zijn kleindochter troosten. Je mag „een korte of een lange tijd op deze aarde leven en dan ga je naar Degene die je gemaakt heeft.”

Koelewijn: „Dit is echt mijn vertaling, daar sta ik voor. Mijn uitgever zei eerst: Jij schrijft niet wat je denkt, maar wat je denkt dat de mensen willen horen. Het gezin waar het verhaal in feite over gaat, is niet religieus. Ik vond het daarom moeilijk er een religieus label aan te geven. De uitgever daagde me uit dat wel te doen.”

Het boek eindigt als de begrafenis voorbij is. Begint de verwerking niet dan pas? „In wezen wel”, zegt Koelewijn. „Maar het is voor elk kind verschillend. En elk gezin gaat er anders mee om. Je kunt in een boek dan zo veel kanten op. Ik heb er zelf ook geen herinneringen uit mijn kindertijd meer aan. En ik ben een schrijver die moet kunnen meevoelen.”

Mede n.a.v. ”Dag papa”, door Franciska Koelewijn en Iris Boter; uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, 2010; ISBN 978 90 239 9352 0; 36 blz.; € 12,90.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer