„Geen staatssteun aan Duitse kerken”
KIEL/MAINZ – In Duitsland is de discussie over de speciale belasting ten behoeve van de kerken in alle hevigheid opgelaaid. Fractievoorzitter Wolfgang Kubicki van de liberale FDP in de deelstaat Sleeswijk-Holstein wil op termijn af van deze vorm van „staatssteun” aan kerken.
Duitsland is een van de landen waar de staat een speciale belasting int van kerkleden. Deze gelden worden doorgesluisd naar de diverse religieuze gemeenschappen. Kerken zijn niet verplicht hun ledenbijdragen op deze manier op te halen, maar de beide grote kerken –de Rooms-Katholieke Kerk en de Evangelische Kerk in Duitsland (EKD)– maken hier gebruik van. De kerkbelasting is de grootste inkomstenbron voor zowel de Rooms-Katholieke als de Evangelische Kerk in Duitsland. Vorig jaar ontving de Rooms-Katholieke Kerk op deze manier zo’n 5 miljard euro; de lidkerken van de Evangelische Kerk kregen in totaal ongeveer 4,4 miljard euro.
De kerkbelasting wordt echter niet alleen geïnd van kerkleden, maar ook afgeroomd van de algemene belastingen. In totaal dragen de verschillende Duitse deelstaten jaarlijks zo’n 460 miljoen euro bij aan de inkomsten van de kerken, de zogenoemde Dotationen. Het terugschroeven van deze post in verband met de economische crisis raakt de kerken direct in de portemonnee.
Wolfgang Kubici pleitte eind juli in het blad Der Spiegel nog voor vermindering van de bijdrage van de deelstaten aan de kerken. Deze week scherpte hij in het blad Frontal 21 zijn standpunt aan: De overheid moet kerken geen bijdragen „met eeuwigheidskarakter” geven. Met andere woorden: de vaste toelagen moeten op termijn worden afgeschaft.
Door de economische crisis heeft Sleeswijk-Holstein een grote schuldenproblematiek. Kubici ziet in het afschaffen van de Dotationen een mogelijkheid om te bezuinigen.
De kerken benadrukken dat zij hun inkomsten ook gebruiken voor allerlei maatschappelijke taken. Naar schatting twee derde gaat naar scholen, ziekenhuizen en ouderenzorg. Sleeswijk-Holstein betaalt bijvoorbeeld elk jaar 11 miljoen euro aan de Evangelisch-Lutherse Kerk in de deelstaat. Daar staat tegenover dat de Evangelisch-Lutherse Kerk alleen al aan monumentenzorg jaarlijks 13 miljoen euro uitgeeft.
In Sleeswijk-Holstein zit de liberale FDP met de CDU in de deelstaatregering. De CDU wil zo snel mogelijk met de kerken om tafel om de kwestie op te lossen. De SPD, die in de oppositie zit, noemt de actie van de FDP afkeurend „tromgeroffel.”
In de Duitse deelstaat Nedersaksen is de situatie vergelijkbaar.
