Hij heeft de heren van het nabijgelegen landgoed Anneville zien komen en gaan. Wat meer is, ook de limousines van prins Bernhard en koningin Wilhelmina reden aan hem voorbij.

De eik van Anneville, die nu eenzaam tussen twee rijstroken van een snelweg staat, is al meer dan 150 jaar oud.

Wie op Google Maps inzoomt op viaduct Anneville bij het Bredase Ulvenhout, ziet dat de boom onderdeel is geweest van de omzoming van de Annevillelaan. „Dit was een van de oprijlanen van landgoed Anneville”, vertelt woordvoerster Edith van Gemert van Rijkswaterstaat Noord-Brabant.

Het in 1844 gestichte landgoed kreeg landelijke bekendheid door de bewoning door prins Bernhard, in de herfst van 1944, na de bevrijding van Zuid-Nederland. Op 3 mei 1945 koos ook zijn schoonmoeder, koningin Wilhelmina, hier domicilie.

Begin jaren 80 werd het plan geopperd om een rijksweg onder Breda aan te leggen. Dit ter ontlasting van de stad, die door de verbindingsweg tussen Midden-Brabant en Zeeland dwars doormidden werd gesneden.

Fel waren de protesten van de Ulvenhouters. Zij vonden het erg dat er een snelweg dwars door het mooie gebied kwam te lopen, vertelt Cees Deijkers van Wegendisctrict Breda van Rijkswaterstaat.

Het compromis was dat 
de weg 2 meter onder het maaiveld bleef en dat er één eik uit de Annevillelaan mocht blijven staan. „Het tracé werd er zelfs iets voor verlegd, zodat de eik in de middenberm zou komen”, vertelt Edith van Gemert.

Bij de aanleg werd een deel van de wortels weggekapt. Het zand van de wortels werd verwijderd; eerst met een shovel, later handmatig. In 1989 was de snelweg gereed.

Twee jaar later belde de Vughtse ‘bomendokter’ Pius Floris Deijkers op: het ging niet goed met de boom. Het gevaarte kreeg maar de helft van het benodigde vocht en voedsel.

Een roemloos einde van de inmiddels veelbesproken boom dreigde, maar zo ver kwam het niet. Rijkswaterstaat besloot de omliggende grond te vervangen en een drainagesysteem rond de boom aan te leggen: Vanaf het Annevilleviaduct loopt een regenpijp die de boom van water voorziet. Van april tot en met oktober rijdt een tankwagen met water uit het nabijgelegen riviertje de Mark naar het viaduct en stort daar 8000 liter in de bak die naar de boom leidt. De kosten van het systeem bedroegen 10.000 gulden en de landelijke media volgden de aanleg op de voet.

De eik van Ulvenhout is ongetwijfeld de duurste boom in beheer van Rijkswaterstaat. Van Gemert: „Hij wordt ook wel de troetelboom van Rijkswaterstaat genoemd.” Ze weet ook een benaming die Brabanders wat meer zal aanspreken: ”de heilige eik”. „Dat lijkt op de Kapel van de Heilige Eik in Oirschot, een bedevaartsoord.”

Hekwerkenfabrikant Heras completeerde het geheel door een smeedijzeren hek om de boom te zetten. Iedereen is het erover eens: juist dat hek maakt de verschijning van de boom af. Een bedevaartsoord zal hij niet worden. Daarvoor rijden de ruim 90.000 mensen die de boom dagelijks passeren te snel langs hem heen.

Dit is het zevende deel in een serie artikelen over bijzondere objecten langs de snelweg. Vrijdag deel 8.