Veel van de documenten zijn onbewerkte gegevens over slachtoffers van missies en dreigingsanalyses, aldus Julian Assange, oprichter van Wikileaks. Volgens hem staan in de stukken veel tot nog toe niet-gemelde incidenten, waarbij burgerdoden zijn gevallen.

The New York Times, die de stukken al voor publicatie mocht inzien, stelt daarnaast bewijs te hebben gevonden dat de Pakistaanse inlichtingendiensten de Taliban in Afghanistan steunt. „Sommige rapporten beschrijven dat Pakistaanse agenten samenwerken met al-Qaeda om aanvallen te plannen”, schrijft de krant. „Het Pakistaanse leger heeft zich als een bondgenoot en vijand opgesteld, doordat de inlichtingendiensten dubbel spel spelen, zoals veel Amerikaanse functionarissen al lang vermoedden.”

De Britse krant The Guardian kreeg de documenten ook te zien en spreekt van een van de grootste lekken uit de Amerikaanse geschiedenis.

De Verenigde Staten hekelen het uitlekken van de gegevens. „De VS veroordelen het vrijgeven van geheime informatie door individuen of organisaties, waardoor de veiligheid van Amerikanen en onze partners op het spel kan komen te staan”, aldus een medewerker van het Witte Huis. De overheid wil niet ingaan op de authenticiteit van de documenten, tot ze door het Pentagon zijn onderzocht.

Wikileaks stelt geen personen in gevaar te brengen met de publicatie. Assange heeft 15.000 documenten achtergehouden om personen te beschermen. „Er zijn zeker mensen die verkiezingen verloren hebben doordat materiaal op Wikileaks stond. Maar het heeft niet geleid tot fysieke schade aan mensen.”

Wikileaks kwam eerder al in het nieuws toen de site in april videobeelden van een aanval van een Amerikaanse helikopter in Irak publiceerde. Door die aanval in 2007 kwamen zeker tien ongewapende burgers om het leven.

Klokkenluider

Klokkenluiderswebsite WikiLeaks staat maandag wederom in de belangstelling na de publicatie van duizenden geheime stukken. Hieronder enkele feiten over de site.

• WikiLeaks is in juli 2007 opgezet als een plek waar klokkenluiders anoniem kunnen lekken. Volgens de organisatie staan meer dan een miljoen gevoelige documenten op de site.

• Iedereen mag stukken sturen aan WikiLeaks, maar een groep vrijwilligers besluit of de documenten worden gepubliceerd. De site neemt geheim, gecensureerd of anderszins vertrouwelijk materiaal aan als dat politiek, diplomatiek of ethisch gezien van belang is. Het doel is de overheid transparanter te laten werken en corruptie uit te bannen.

• WikiLeaks krijgt de documenten op allerhande manieren aangeleverd, ook per post. Wie de bron is, wil de organisatie niet weten. Zodra dat toch duidelijk is, wordt die informatie vernietigd. Een team advocaten verdedigt de publicaties.

• Voorstanders stellen dat WikiLeaks journalisten, politici of werknemers een veilige optie biedt om gevoelig materiaal naar buiten te brengen. Tegenstanders vinden echter dat de veiligheid van landen, instanties en personen in gevaar gebracht wordt door de handelwijze van de site.

• Anonimiteit geldt niet alleen voor bronnen, maar ook voor de mensen achter WikiLeaks. Julian Assange (Australië) en Birgitta J¢nsd¢ttir (IJsland) doen vaak het woord voor de organisatie, maar proberen zoveel mogelijk uit het nieuws te blijven. WikiLeaks meldt zelf dat de site een project is van The Sunshine Press, een Australische bedrijf waar ook niet veel over bekend is.

• Overigens is WikiLeaks niet gerelateerd aan de digitale encyclopedie Wikipedia, hoewel de twee sites uiterlijk op elkaar lijken.