Bevindelijke boeken in vrijgemaakte bieb

Het vrij nieuwe pand waarin de boeken een plaats gevonden hebben ligt op een steenworp afstand van het universiteitsgebouw aan de Broederweg. Een aantal studiezalen vindt in een aanpalend middeleeuws gebouw zijn onderkomen.

Op de planken staan in totaal 150.000 boeken en tijdschriften. Het is er stil.

De studenten halen zelf de boeken niet op. „Dat zou extra ruimte en een andere opstelling vergen”, licht bibliothecaris Geert Harmanny toe. „Dan zouden de boeken systematisch geordend moeten zijn. Nu worden ze in volgorde van binnenkomst neergezet en vervolgens van een nummer voorzien. De studenten zoeken op de computer het boek op dat ze nodig hebben en geven een zoekopdracht, die Marjolijn Palma, mijn assistente, uitvoert.”

Witte blaadjes

Palma komt juist met een opdracht de magazijnruimte binnen. In haar hand houdt ze een wit blaadje, waarop nummer 243 A 20 staat. Het eerste getal geeft het nummer van de kast aan, het cijfer is van de plank en het derde getal staat voor het nummer van het boek. Het blijkt om een boek van een kerkvader te gaan, maar dat is op het blaadje niet te zien. Het papier komt op de plaats van het meegenomen boek, zodat de boekenbeheerders het later weer snel kunnen terugzetten.

De meeste witte blaadjes zijn te vinden in de kasten met de nieuwste boeken. De studenten zijn blijkbaar op de hoogte van wat er gebeurt in theologenland. „Het betekent echter niet dat de nieuwe uitgaven ook blijvertjes zijn. Het boek ”Het gebed van Jabes” van Bruce Wilkinson was een paar jaar geleden een bestseller, maar is nu al weer vergeten. Er is tegenwoordig veel theologische ramsj. Theologie is modegevoelig geworden.”

Harmanny –al twintig jaar bij de universiteitsbibliotheek werkzaam– schaft dergelijke boeken wel aan, al is het alleen maar om de historische waarde ervan, maar dan liefst het origineel.

Hij probeert trends in theologenland te signaleren. Zo heeft hij al jaren geleden werken van de Amerikaanse theoloog Stanley Hauerwas aangeschaft, die op dit moment veel gelezen wordt.

Het kopieerapparaat is niet in gebruik. Ook wat dat betreft veranderen de tijden. „Het gebeurde vroeger soms dat studenten uit een land als Korea hele dagen bezig waren met kopiëren van werken die in hun land niet verkrijgbaar waren. Nu nemen ze een digitale camera mee en fotograferen de pagina’s die ze willen hebben. Thuis zetten ze de foto’s op de computer en nemen ze op in een bestand of drukken ze af. Ik heb er geen bezwaar tegen, zolang ze het maar voor zichzelf doen.”

Evangelische kringen

Bij de aanwinsten staat veel Engelse theologie. „Vroeger was het wat de buitenlandse theologie betreft vooral Duits. Die taal heeft niet alleen in evangelische kringen maar op het hele theologische gebied terrein verloren. Wat dikwijls gebleven is, is de gründlichkeit van de uitgaven in het Duits. Onlangs heb ik een commentaar op een evangelie van in totaal duizend bladzijden aangeschaft.”

Bij de aanwinsten staan niet alleen moeilijke theologische boeken maar ook eenvoudige uitgaven, zoals ”De Heere zal het voorzien”. Harmanny: „We schaffen alle herdenkingsbundels aan van kerken die zijn voortgekomen uit de Afscheiding, evenals andere boeken met een bevindelijk gereformeerd karakter. Openbare bibliotheken moeten toch ergens terechtkunnen om aan die boeken te komen als ze die niet zelf in hun bestand hebben staan? Zo hebben wij het boek met de levensbeschrijving van ds. E. du Marchie van Voorthuysen, ”De Zoon van Bornia”, veel uitgeleend aan openbare bibliotheken.”

De studenten lezen in doorsnee de boeken uit de bevindelijke hoek niet. Ze hebben ook niet zo veel belangstelling voor de Nadere Reformatie. Harmanny vindt het geen probleem. „Ze lezen wel boeken die daarmee vergelijkbaar zijn, van bijvoorbeeld Tim Keller en John Piper. Er zijn hier genoeg goede boeken voor hen om te lezen.”

Dit is het derde deel in een serie over theologische bibliotheken in Nederland.

Greijdanus en Schilder

Met gepaste trots laat Geert Harmanny twee bijzondere collecties boeken zien die een plaats gekregen hebben in de universiteitsbibliotheek. De ene is de bibliotheek van prof. S. Greijdanus, hoogleraar aan de universiteit. Hij stierf in 1948 en schonk zijn hele boekenverzameling, in totaal 10.000 stuks, aan de bibliotheek. De boeken vormden toen het hart van de collectie en veel studenten hebben dankbaar van deze werken gebruikgemaakt.

Zijn bibliotheek bestond voornamelijk uit degelijke theologische boeken. Nog steeds worden er exemplaren van uitgeleend, getuige de witte blaadjes tussen de bladzijden.

De boekenschat van prof. K. Schilder –bekend voorman van de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt)– ziet er heel anders uit. Rug aan rug staan de zware leren folianten uit vroeger eeuwen naast elkaar. Op andere planken rijgen zich de leren banden aaneen. Het gaat in totaal om honderden antiquarische werken, dikwijls van schrijvers uit het begin van de Reformatie, zoals van Beza en Zanchius. „Schilder was een waardevolle man met waardevolle boeken”, vindt Harmanny.

Bevindelijke boeken in vrijgemaakte bieb

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?