Er kunnen liefst 5000 mensen in de houten kerk van Kerimäki, maar tegenwoordig zitten er maar enkele tientallen op zondag.

Kerimäki ligt in het oosten van Finland. Het is geen grote plaats. Via een eenvoudige, kronkelige weg kun je de plek bereiken. Toch zijn er tienduizenden toeristen die jaarlijks naar Kerimäki gaan. Reden: de megakerk die er staat. Van hout welteverstaan. De kerk van Kerimäki is nog niet heel oud, voor Europese begrippen. Maar voor een houten gebouw heeft het wel een enorme geschiedenis.

Het is waarschijnlijk de vierde of vijfde kerk van de evangelisch-lutherse gemeente die hier ontstond in 1642. De kerk werd ontworpen door architect A. F. Granstedt. Het gebouw was klaar op 25 september 1847 en werd op 11 juni 1848 ingewijd.

Het godshuis is 45 meter lang, 42 meter breed en 27 meter hoog. Boven op de kerk staat een koepel die 37 meter hoog is. De kerk kan, als de galerijen in gebruik zijn, 5000 mensen herbergen.

Waarom zo’n grote kerk in een toch niet erg dichtbevolkt gebied? Een bekend verhaal in Finland is dat het met de bouwmaten mis zou zijn gegaan. De bouwers zouden Engelse inches in plaats van centimeters gebruikt hebben bij de uitvoering. Maar dat is een fabel, want de bouw is in overeenstemming met het originele ontwerp.

De ware versie: predikant Fredrik Neovius wilde dat in ieder geval de helft van alle parochianen tegelijk naar een kerkdienst moest kunnen. Omdat in Finland de Lutherse Kerk de staatskerk is, moest de kerk een heel groot gebouw worden.

Grote samenkomsten en festivals hadden tevens hun invloed op de grootte van de kerk. Het was heel gewoon om op festivaldagen elkaar ook in de kerk te treffen. Het originele idee was zelfs om een kerk te bouwen waarin álle mensen van het dorp konden.
Axel Magnus Tolpo werd de uitvoerder van de kerkbouw. Hij overleed echter snel en toen nam zijn zoon Theodor het over. De parochianen werd gevraagd om op grond van hun inkomen bij te dragen aan de bouw.

Verder moest elke man tussen de vijftien en zestig jaar oud meehelpen. In drie jaar tijd was de kerk klaar. Het is een meesterwerk van de timmertechniek geworden, met enorme galerijen, zuilen en verschillende verdiepingen.

Overal waar je staat, zie je kerkbanken. Omdat het een kerk is die niet verwarmd kan en mag worden –vanwege brandgevaar– wordt hij tegenwoordig alleen nog in de zomermaanden gebruikt voor de zondagse diensten. Daar komen dan nog geen honderd bezoekers op af.

Alleen bij bijzondere diensten, wanneer mensen belijdenis doen of met Kerst, is de kerk goed bezet.

Met Kerst wordt er een uitzondering gemaakt op het verbod op vuur in de kerk. Dan zorgen honderden kaarsen en kandelaars voor een unieke sfeer. Tijdens de winter kerkt de gemeente in een kleiner gebouw, dat in 1953 achter de kerk is gebouwd.

De grootste uitdaging voor de parochie van Kerimäki is het onderhoud van de allergrootste houten kerk ter wereld. Er mag al niemand meer op de galerijen komen, omdat dit te gevaarlijk is. Op sommige plekken in het plafond zijn vochtplekken zichtbaar. Vorig jaar werd de hele kerk aan de buitenkant geschilderd.

Per jaar komen er 50.000 mensen uit de hele wereld naar Kerimäki. Elke euro die in de grote kist van het restauratiefonds belandt, wordt besteed aan het openhouden van de kerk, zodat dat ook in de toekomst kan blijven gebeuren.

In de losstaande klokkentoren worden door jongeren van de lutherse kerk souvenirs verkocht die ten goede komen aan het jeugdwerk. Zij geloven namelijk dat hun kerk en gebouw nooit zullen verdwijnen.