Op het eerste gezicht is er niets bijzonders te zien op het erf van de familie De Vos aan de Knibbelweg, net buiten het Zuid-Hollandse dorp Zevenhuizen. Tegen de muur van een schuur hangen wat groene roosters met pinnen eronder: eggen, zo blijkt later.

Een eg op een boerenerf is niet zo bijzonder, maar het roze gevaarte dat ernaast staat, wel. „Een hekelmachine”, vertelt de geboren en getogen Zevenhuizer. „Ik kwam bij een boer om een oude ploeg van hem te kopen. Hij zei: Als we het over de prijs van de ploeg eens worden, moet je dat oude kreng ook gelijk meenemen. Hij wees naar deze hekelmachine, die veel zeldzamer en unieker was dan die ploeg.”

Een hekelmachine is de voorloper van de dorsmachine om het koren te dorsen. „Aan beide kanten staat een man te draaien aan het wiel. Daardoor gaat een trommel met 800 toeren per minuut in het rond. Een derde man schuift een schoof koren in de trommel en het graan is zo gedorst.” Volgens De Vos wordt dit soort machines in Engeland nog steeds gebruikt omdat het strohalmen heel blijven. Met de halmen bedekken de Engelsen strodaken.

De Zevenhuizer begon met zijn verzameling landbouwwerktuigen toen hij nog zo’n 700 varkens had. Hij kocht een oude trekker, een Hatz. „Eén cylinder, 13 pk sterk.” De machine stond in Alphen aan den Rijn en was geheel bedekt met kippenstront. Voor 300 gulden kon De Vos hem meenemen.

Toen de eisen voor de varkenshouderij steeds strenger werden, besloot De Vos ermee te stoppen. Hij verkocht zijn mestrechten en kreeg meer tijd voor zijn verzameling. Inmiddels heeft de Hatz gezelschap gekregen van een Fort en een McCormick.

Oude trekkers rijden er wel meer rond, maar de landbouwwerktuigen van De Vos zijn uniek. Neem nu de zaaimachine, gebouwd in 1920 door de Engelse firma Smyth & Sons, geïmporteerd door de firma Massee & Zoon uit Goes. De Vos weet er alles van omdat hij er meer dan vijftig jaar geleden nog mee werkte, bij een akkerbouwer in de omgeving. „Je kunt hier twee gewassen tegelijk mee zaaien. Bijvoorbeeld een eenjarig gewas als erwten en karwij, een gewas dat pas na twee jaar rijp is.”

Oude werktuigen zoals de zaaimachine maken veel los bij boeren die deze ook in gebruik haddden. „Ik stond ermee op de braderie in Zevenhuizen. Een oud boertje heeft wel een halfuur lang aan het publiek staan te vertellen hoe hij de zaaimachine zelf gebruikte.” De verzameling van De Vos was ook te bekijken tijdens het evenement Kom in de Kas en een fietstocht ten bate van de gehandicaptenorganisatie Adullam.

Zijn de mannen vooral geïnteresseerd in de ouderwetse aardappelrooier, maaimachine, hooischudder en kunstmeststrooier, vrouwen kijken hun ogen uit in de schuur waar De Vos ouderwets gereedschap heeft opgeslagen. Tientallen oude huishoudelijke apparaten staan in dezelfde ruimte als oude zagen, tangen, hooivorken en dergelijke. Twee naaimachines staan op een tafeltje. „Gekocht op een rommelmarkt en weer helemaal opgepoetst. Iedereen die hier komt, vindt dat de spullen zo keurig onderhouden zijn.”

Dit is het vierde deel in een serie over bijzondere tuinen en erven. De verzameling van De Vos is te bezoeken na een telefoontje naar 0180-631376.