Dat heeft Bart Hetebrij, geestelijk verzorger in het leger en zelf oud-Dutchbatter, gisteren gezegd.

De humanistische geestelijk verzorger is momenteel in Bosnië-Herzegovina, waar hij met een groep van twaalf oud-Dutchbatters naartoe reisde voor de jaarlijkse herdenking van de val van de moslimenclave Srebrenica.

Dit jaar is het vijftien jaar geleden dat het Bosnisch-Servische leger de enclave veroverde. In de dagen erna werden naar schatting 8000 mensen, vooral mannen, vermoord. Dutchbat, het Nederlandse VN-bataljon, kon dat niet voorkomen.

De schuldgevoelens die de vroegere Dutchbatters hebben, zijn traumatisch en hebben nog steeds verstrekkende gevolgen voor de betrokken (oud-)militairen. Dat uit zich in problemen in bijvoorbeeld relaties. Ook in hun werk lopen ze tegen problemen op. Volgens de raadsman, die zelf destijds deel uitmaakte van Dutchbat 3 en na een verlofperiode niet meer werd toegelaten tot de enclave, ziet de buitenwereld de Dutchbatters nog steeds veelal als lafaards.

Voor de groep is tijdens deze reis ook ruimte voor eigen gevoelens en herinneringen, aldus Hetebrij. „Ze kunnen nu als groep praten over hun herinneringen en ervaringen. Ze kunnen dingen een plaats geven. Veel van hen zitten toch met de vraag: „Wat was mijn rol in dit geheel?” Veel militairen hadden het graag anders gedaan.”

Sommigen lopen de mars mira, een herdenkingstocht over ongeveer 100 kilometer die eindigt bij een monument voor de slachtoffers. Zondag zijn ze aanwezig bij de herdenking van de val van de enclave. Dan worden ook de lichamen van slachtoffers die de afgelopen maanden zijn geïdentificeerd, herbegraven.