Commentaar: Lokjoden
Het inzetten van lokagenten met een keppeltje op, is toegestaan. Toch denkt demissionair minister Hirsch Ballin van Justitie dat dit wapen niet vaak zal worden ingezet in de strijd tegen antisemitisme. Het middel kan volgens hem soms zelfs contraproductief zijn.
De voltallige Kamer vroeg de bewindsman deze week om een krachtig offensief te starten waardoor het groeiend antisemitisme kan worden bestreden. De minister heeft toegezegd te gaan werken aan een concreet plan daarvoor, al heeft hij zelf niet de indruk dat er echt sprake is van toename van anti-joodse incidenten.
Hirsch Ballin baseert zich op de officiële aangiftecijfers. Die zouden in vergelijking met voorgaande jaren maar weinig stijging vertonen. Een probleem daarbij is dat lang niet iedere belasterde of belaagde jood aangifte doet.
De getallen die het CIDI op tafel legt, wijzen wel in de richting van toenemend antisemitisme. In 2009 klom het aantal gemelde gevallen ten opzichte van 2008 met 55 procent, van 108 naar 167 incidenten. Die stijging geldt ook voor het aantal ernstige voorvallen zoals geweld, bedreigingen en vernielingen. Op basis van het aantal meldingen in de eerste maanden van dit jaar, verwacht het CIDI dat de cijfers voor 2010 niet gunstiger zijn.
De groei van het antisemitisme is beschamend en verontrustend. Beschamend omdat betrekkelijk kort na de Tweede Wereldoorlog dit kwaad zich toch weer nadrukkelijk manifesteert. Toen na de bevrijding Europeanen zich langzamerhand bewust werden dat de Holocaust ooit begonnen was met discriminerende opmerkingen tegen joden, klonk alom: Dit mag nooit weer. Kennelijk is men dat, nog geen zeventig jaar later, vergeten.
Tegelijk is daarmee het verontrustende van het toenemend antisemitisme aangegeven. Jodenhaat begint in het klein, maar gaat al snel van kwaad tot erger. Het is hoogst ernstig als in delen van Amsterdam joden niet meer met een keppeltje op over straat durven gaan omdat ze uitgescholden of bespuwd worden. Het is onbestaanbaar als de joodse gemeenschap in Weesp geen sabbatsviering meer durft te houden uit vrees voor aanslagen. Toch gebeurt het. Dat mag een samenleving, die de democratische vrijheden hoog in het vaandel heeft, niet laten gebeuren.
Marvin Olasky, een vooraanstaand christelijk opinieleider in Amerika, noemt het antisemitisme „de thermometer van een samenleving. Waar dit kwaad de kans krijgt op te spelen, is een maatschappij in staat van ontbinding.”
Het heeft weinig zin te debatteren over getallen. Elke vorm van jodenhaat moet worden bestreden. Terecht dat de Kamer heeft gevraagd om een integraal actieplan. Het inzetten van lokagenten tegen deze geestelijke criminaliteit is daarbij een prima middel, net zoals undercoveragenten worden ingezet in de strijd tegen drugshandel.
Het mag echter niet blijven bij het ontmaskeren van antisemieten. Zij moeten ook voelen dat hun gedrag ontoelaatbaar is. De constatering van de Kamer dat veel aangiftes niet leiden tot vervolging, is beschamend. Alleen wanneer er een duidelijk lik-op- stukbeleid wordt gevoerd, wordt dit kwaad bij de wortel aangepakt.