Duitsland verlangt naar houvast van de Tien Geboden
In Duitsland groeit de hunkering naar ethische regels die richting geven aan zowel de enkeling als het geheel van de maatschappij. Dat is de kern van een artikel in het in Hamburg verschijnende Duitse blad Stern.
„Duitsland snakt naar een geestelijk-morele ommekeer en naar houvast aan bijvoorbeeld de Tien Geboden, iets waar het twintig jaar geleden bij het begin van het tijdperk nog om lachte”, meldt Stern. In het blad wordt verwezen naar een mediaprogramma van Ulrich Wickert, die er op wijst dat er de laatste jaren een gat geslagen is in het morele fundament van de Duitse staat. Stern concludeert dat voor de meeste Duitsers de Tien Geboden uit de Bijbel hebben afgedaan als „morele verkeersregels.”
Gedragscode
Tegelijk stelt het blad dat het bepaald onzinnig is te stellen dat er helemaal geen waarden meer zouden zijn. „Ouders getroosten zich inspanningen voor hun kinderen en 22 miljoen Duitsers bekleden een of ander erebaantje. Maar zij volgen dan veelmeer de gedragscode van de groep en niet de ethische regels van de maatschappij. „Wie zijn vriend zijn laatste hemd geeft, heeft er soms op hetzelfde moment geen moeite mee het ministerie van Financiën voor grote bedragen te tillen door een niet-correcte belastingopgave.” Dat betekent dat een verbindende maatstaf ontbreekt, concludeert het blad. „Bovendien staat er op miskenning van bepaalde waarden vaak maar een kleine straf.”
Stern schrijft dat de maatschappij, wil zij overleven, gemeenschappelijke overtuigingen nodig heeft. Maar dat kan niet tot stand komen als er geen wettig raamwerk gecreëerd wordt waarbinnen de maatschappij zo georganiseerd kan worden, dat mensen zich ook aangesproken weten en zich laten overtuigen door waarden.
Voor de in Duitsland bekende filmregisseur Wim Wenders zijn de bijbelse Tien Geboden een reëel uitgangspunt. „Maar dan moeten ze niet zo bureaucratisch en mechanisch gehanteerd worden als de farizeeërs en schriftgeleerden van het christendom doen”, zei hij. De in de wet gebruikte formulering van „Gij zult niet” moet volgens hem minder strak vertaald worden. Hij ziet in de Tien Geboden niet zozeer „Gods spelregels die ons een rode kaart bezorgen, maar veelmeer een belofte ons bij te staan als we Hem als Schepper en Heer erkennen.”
Bergrede
In Stern komen ook andere bekende Duitsers aan het woord. Een van hen is de publicist Walter Jens uit Tübingen, die wijst naar de Bergrede „als gouden regel.” De volkszanger Heino ziet het gebod van naastenliefde als de kern van de geboden. De wetenschapper Ulrich Walter denkt dat christenen en de kerken „het geloof aan een boven alle twijfel verheven God als Vader ontgroeid zijn.” Daar hebben volgens hem de wetenschap en de kerken zelf aan bijgedragen. Walter denkt dat drie geboden centraal staan: „Volg je geweten en niet een ideologie. Heb je kinderen lief. En wees sociaal.”