Formatie van een nieuw kabinet
DEN HAAG (ANP) – Na de verkiezingen wordt begonnen met het formeren van een nieuw kabinet. Verkiezingswinnaar Mark Rutte van de VVD heeft al gezegd dat hij voor 1 juli een nieuw kabinet wil hebben.
Dat is zeer ambitieus, omdat sinds 1946 de gemiddelde duur van een kabinetsformatie 87 dagen na de verkiezingen bedraagt.
De dag na de verkiezingen begint normaal direct de kabinetsformatie. Koningin Beatrix ontvangt adviseurs, zoals vicepresident Herman Tjeenk Willink van de Raad van State, de voorzitters van de Tweede en Eerste Kamer en de fractieleiders van de politieke partijen in de Tweede Kamer. De koningin vraagt vervolgens aan een of meerdere zogeheten informateurs de mogelijkheden te onderzoeken van een nieuw kabinet dat op voldoende steun kan rekenen in de Kamer. Dat betekent een coalitie van partijen die tezamen tenminste 76 van 150 Kamerzetels hebben.
Ook komen op de eerste dag alle Kamerfracties bijeen om afzonderlijk de uitslag te bespreken. De conclusies brengen de fractievoorzitters over bij de koningin. Ook wordt met de Kamervoorzitter besproken of er behoefte is aan een debat met de andere partijen om de verkiezingsuitslag te duiden. Dat debat kan op zijn vroegst op de 17 juni worden gehouden. Dat is de eerste dag dat de Kamer in de nieuwe samenstelling bijeenkomt, nadat de Kiesraad op 15 juni de officiële verkiezingsuitslag heeft bekendgemaakt. Aangezien VVD, CDA en PvdA al duidelijk hebben gemaakt een snelle kabinetsformatie te willen, is de kans groot dat deze partijen afzien van zo’n debat dat vertragend zou werken.
De informateur onderhandelt met de fractievoorzitters over de vorming van een nieuw kabinet. In de onderhandelingen wordt de basis gelegd voor een regeerakkoord en worden eventueel al posten voor ministers en staatssecretarissen verdeeld. De informateur brengt hierover verslag uit aan de koningin en beveelt vaak ook een formateur aan om de coalitie definitief vorm te geven. Dat is meestal de toekomstig minister-president. De formateur benadert in overleg met regeringspartners vervolgens de kandidaat-bewindslieden.
Na een succesvolle formatie worden de nieuwe ministers en staatssecretarissen beëdigd door de koningin. Met de traditionele bordesscène op de trappen van paleis Huis ten Bosch presenteert het nieuwe kabinet zich aan het volk.
