Het vertrek komt kort voor de verkiezingen voor de Japanse Eerste Kamer, die waarschijnlijk op 11 juli plaatsvinden. De DPJ moet die stembusgang winnen om het regeren makkelijker te maken.

De populariteit van de premier is echter fors gekelderd, blijkt uit de jongste peilingen. Hatoyama kwam onder meer terug op zijn belofte een omstreden Amerikaanse marinebasis op Okinawa te sluiten.

Vanwege de opgelopen spanning rond Noord-Korea is het belangrijk dat het Amerikaanse leger in Japan blijft, aldus de premier onlangs. Hij sprak van „een hartverscheurende beslissing” en zei „de bezorgdheid en woede van mensen op Okinawa” te begrijpen.

Het besluit van Hatoyama leidde tot het vertrek van de kleine Sociaaldemocratische Partij (SDP) uit de regeringscoalitie. Een SDP-minister was vrijdag ontslagen omdat zij weigerde een akkoord te ondertekenen over het openblijven van de basis.

De SDP en de DPJ hadden in de aanloop naar de parlementsverkiezingen van vorig jaar beloofd dat de Amerikaanse militairen zouden vertrekken uit Okinawa. De bewoners van het zuidelijke eiland klagen over geluidsoverlast en over wangedrag van Amerikaanse militairen.

De hervormingsgezinde alliantie van Hatoyama won de verkiezingen glansrijk, waarmee een einde kwam aan de hegemonie van de conservatieve partijen.