„Gereformeerd kerktype verliest kracht”
DOORN – „Het gereformeerde kerktype is bezig zijn kracht te verliezen.” Wordt het niet tijd dat de Gereformeerde Zendingsbond verandert? zo vroeg dr. A. J. Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland, zich vrijdagmiddag af.
Hij sprak tijdens het symposium ”Gereformeerde Zending. En nu?” in Hydepark in Doorn. De GZB-bijeenkomst was georganiseerd ter gelegenheid van het afscheid van zijn voorzitter, ds. H. F. Klok.
Dr. Plaisier vroeg zich af wat de GZB in de toekomst met de G, die staat voor Gereformeerd, gaat doen. Hij vindt dat het gereformeerde in deze tijd moeilijk over te dragen is en dat het gereformeerde kerktype aan het uithollen is.
Plaisier stelde dat de gereformeerde gestalte van de kerk behoort bij een burgerlijke samenleving. Op een vraag verklaarde hij vooral te doelen op het intellectualistisch lezen van de Bijbel. „Het intellectualistisch lezen van de Bijbel begint af te bladderen. Tegenwoordig wordt meer de vraag naar de ervaring gesteld.”
Een bepaalde mate van „ontbolstering van het gereformeerde” vindt de scriba van de PKN geen ramp, als het wezen van het christendom maar overblijft. „Het gereformeerde wil in de innerlijke kern niets anders dan christelijk zijn.” De drie sola’s van de Reformatie (alleen de Schrift, alleen het geloof en alleen genade) vindt hij wel van blijvende waarde.
Hij benadrukte tijdens zijn toespraak het belang van de zending, ook voor deze tijd. Zending omschreef hij als het getuige zijn van Jezus Christus. Plaisier zei erbij dat tegenwoordig de IZB voor zending in Nederland vanuit de PKN belangrijker lijkt dan de GZB, gezien de grote belangstelling voor missionair gemeente zijn in de eigen omgeving. De zendingsopdracht geldt echter niet alleen voor de eigen omgeving, want „dan worden we provinciaal.”
Dr. Plaisier brak een lans voor de christelijke migrantenkerken, die nog niet goed in beeld zijn. Het stadium van mooie woorden moet een keer voorbij zijn, zei hij. Zowel de GZB als de PKN zou een secretariaat migranten moeten instellen.
Ds. P. A. Versloot, die voor de GZB als zendeling in Kazachstan heeft gewerkt, ziet de waarde van het gereformeerde juist wel – ook in de zending. Hij noemde het begrip een tegenwicht tegen het welvaartsevangelie. Ook de trouw en de volharding –dikwijls bij gereformeerden meer aanwezig dan bij evangelischen– waardeert hij positief.
De predikant haalde verder het belang van het lezen van de Schrift in zijn verband en de waarde van het kerkelijk denken aan. De nadruk op kennis is in een zendingssituatie helemaal niet negatief, aldus ds. Versloot. Ook noemde hij als positieve punten matigheid en het investeren in het priesterschap van alle gelovigen.
De voormalige zendingswerker erkende dat evangelische zendelingen in Kazachstan een aantal dingen beter doen. Ze waren er sneller bij, zij denken meer strategisch, zij lezen de Schrift minder door sjablonen en zij passen zich beter aan de situatie ter plekke aan. De GZB komt dikwijls achter andere organisaties aan wat betreft het echte zendingswerk, zo concludeerde ds. Versloot. De GZB is goed in samenwerken met bestaande kerken. Hij waarderde dat niet negatief. „Er is behoefte aan stevigheid.”
De scheidende GZB-voorzitter ds. H. F. Klok zei in zijn reactie op de lezingen dat hij het eens is met dr. Plaisier dat de kerk niet zonder zending kan. Hij is blij met de missionaire agenda van de PKN.
Ds. Klok beklemtoonde dat de gereformeerde gestalte van de kerk ook voor deze tijd betekenis heeft. Hij noemde onder meer de drie sola’s van de Reformatie, de soevereiniteit van God, en de trinitarische uitwerking van de zendingsopdracht. Het gereformeerde is juist een krachtige vertolking van het Evangelie, aldus ds. Klok. Dat er meer kennis van de evangelischen bij de GZB aanwezig moet zijn, beaamde hij volledig.
De predikant uit Maarssen voerde een pleidooi voor het zicht houden op het Koninkrijk van God en voor het oog blijven houden voor de piëtistische traditie, de warme geloofstaal.
Doet de GZB weinig aan pionieren? Ds. Klok: „Toerusting is vaak ook pionieren. Er gebeurt misschien meer pionierswerk dan we op het eerste gezicht zien.”
Ds. Klok vindt dat er iets moet gebeuren voor christenmigranten. Hij noemde als gevaar van de afstandelijkheid van de christelijke kerken dat de jongere generatie christenmigranten zich van het christendom afkeert en zich toekeert naar de islam.
