Oorlog schokt kijkers niet meer
De oorlog in Irak is nog geen twee weken aan de gang, maar nu al maakt zich een zekere berusting meester van het grote publiek.
Zelfs het bombardement op de markt in Bagdad, afgelopen weekeinde, waarbij tientallen burgers omkwamen, leidt niet tot hevige reacties onder de Nederlandse bevolking, signaleert psycholoog dr. E. Haas. „Voor de televisiekijkers wordt het steeds meer van hetzelfde. Dag elf gaat geruisloos over in dag twaalf, dag dertien enzovoort.”
Een belangrijke oorzaak van het uitblijven van heftige reacties is volgens Haas het gebrek aan helderheid in het conflict. „Meer dan ooit is deze oorlog op televisie te zien, maar de media benadrukken zo sterk dat beide conflictpartijen propaganda bedrijven, dat de kijkers erg argwanend zijn. CNN laat dat nou wel zien, maar is het ook echt waar? Is Al-Jazeera te vertrouwen?
We worden overvoerd met beelden, maar we weten steeds minder wat we zien, wat het betekent. Van alle kanten klinken ook de commentaren van de deskundigen in de studio.”
Alle discussies zorgen volgens Haas voor te veel nuances. Voor het mobiliseren van de publieke opinie is het allereerst nodig dat de kwestie helder en eenduidig is. „Pas als duidelijk is: zo zit het, dan pas heeft men iets om tegen in het geweer te komen.”
Een andere reden waarom de uiting van emoties voor of tegen de oorlog uitblijft is het gebrek aan aangrijpende foto’s of tv-beelden. Weliswaar is er voldoende oorlogsleed te zien, maar de gemiddelde tv-kijker is tegenwoordig wel wat gewend. Deed de beroemde Vietnam-foto van het ’napalm-meisje’ Kim Phuc bij het dorpje Trang Bang nog veel mensen gruwen, dertig jaar later zijn bloed en verminkingen heel gewoon op de beeldbuis.