Zana was begin jaren negentig nog lid van het Turkse parlement maar zit sinds 1994 gevangen. Zij kreeg toen vijftien jaar cel wegens banden met de Koerdische afscheidingsbeweging PKK.

Zana staat intussen opnieuw terecht, omdat zij volgens het Europese Hof van de Mensenrechten in Straatsburg toentertijd geen eerlijk proces heeft gehad. Het Turkse parlement besloot afgelopen zomer, toen een rij hervormingen werden goedgekeurd, dat in zulke gevallen een rechtszaak kan worden heropend.

Zana was vrijdag het middelpunt van de belangstelling. Ook de anti-oproerpolitie was met ruim tweehonderd agenten massaal op de been. De Koerdische ontkende dat zij destijds tot rebellie heeft aangezet. Zana sprak, met drie collega’s, de eed als volksvertegenwoordigerster uit in het Koerdisch.

De Koerdische zaak ligt nu weer heel gevoelig in Turkije met de oorlog tegen Irak, reageerde GroenLinks-europarlementariër Lagendijk. Hij zou aanvankelijk met collega’s het proces bijwonen maar die missie is wegens de oplopende spanningen uitgesteld. Twee weken geleden nog werd de Koerdische Hadep-partij, de opvolger van Zana’s DEP-partij, verboden.

Lagendijk, verantwoordelijk voor contacten met het Turkse parlement, riep in een verklaring de Turkse autoriteiten wel op Zana, in afwachting van het vonnis, op vrije voeten te stellen. „Ankara kan zo laten zien dat het nog steeds op hervormingskoers ligt.” Maar Lagendijk verwerpt Zana’s oproep voor toetredingsonderhandelingen nu met de EU. Turkije zal volgens hem net als alle andere kandidaatlidstaten eerst aan de basisvoorwaarden moeten voldoen.