Balkenende benadrukte het belang van een open dialoog over de mensenrechten en sprak de hoop uit dat China als permanent lid van de VN-Veiligheidsraad op het punt van de mensenrechten en universele vrijheden meer met Europa gaat optrekken.Het thema mensenrechten ligt in China uiterst gevoelig. Kritiek op bijvoorbeeld het Chinese optreden in Tibet wordt niet op prijs gesteld. China dreigde verschillende Europese landen, waaronder Nederland, vorig voorjaar dat de relaties beschadigd zouden raken als Europese regeringsleiders de dalai lama zouden ontvangen.

Premier Balkenende was een van de regeringsleiders die afzagen van een gesprek met de geestelijk leider van Tibet om de ruimte voor kritische dialoog die hij met China heeft over mensenrechten niet in gevaar te brengen.

Maar ondertussen zijn er nog weinig verbeteringen in de mensenrechtensituatie in China. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken stelde vorige maand dat de mensenrechtensituatie in het land slecht is en bovendien nog verder verslechtert. Etnische en religieuze minderheden worden onderdrukt, steeds meer activisten en advocaten worden opgesloten of aangepakt en de onderdrukking in Tibet duurt voort.

Balkenende stelde vandaag in zijn speech in Shanghai dat de intensieve contacten tussen China en Nederland ook over de mensenrechten gaan. „We zijn het zeker niet altijd eens, maar het wordt wel open gevoerd.”