Roos was van 2005 tot 2008 voorzitter van Wakker Dier. Als psycholoog ziet zij hoe ver mensen afstaan van de productie. „Alles is heel groot en anoniem geworden.”Wat is precies het doel van dit manifest?

„Het zou mooi zijn als de aanbevelingen die we erin doen, en in 2001 al zijn neergezet door de commissie Wijffels, werkelijkheid worden. Wij pleiten voor een grondige herstructurering van de veehouderij.”

Concreet stelt het manifest bijvoorbeeld dat alle maatschappelijke kosten van vlees en zuivel worden verrekend in de prijs. Dierenwelzijn moet in de grondwet worden vastgelegd; gezonde dieren worden niet geruimd en eendagshaantjes niet levend versnipperd. Export moet stoppen.

Waarom zou dit nu wel lukken en in 2001 niet?

„Hopelijk omdat er een ander kabinet komt. En omdat honderd hoogleraren vanuit een onafhankelijke positie aangeven: „Dit kan echt niet.” En Nederland is aan het wakker worden: de Q-koorts-uitbraak, ophef rond antibiotica in de veeteelt: wat is er aan de hand?”

Er zijn keurmerken. Wakker Dier boekt successen rond blank kalfsvlees… Is er al niet veel veranderd?

„Wakker Dier boekt de resultaten vooral bij supermarkten, door hen via spotjes aan de schandpaal te nagelen. Maar in vier kabinetten-Balkenende is er nauwelijks iets veranderd. Als de kooikip in de Kamer langskomt, erkennen Kamerleden dat zo’n kooi niet kan. Een partij als het CDA zegt: Maar kunnen we de kooi niet groter maken? Dus krijg je malle oplossingen als een iets grotere kooi met een stokje erin.”

U pleit voor hogere verkoopprijzen. Hoe gaan consumenten dit vinden?

„Eerst helemaal niet leuk. Onze boodschap is: Betaal meer, eet minder. Maar op de lange duur komt duurzaamheid de samenleving als geheel ten goede.”

Wat betekent het voor boeren als het manifest werkelijkheid wordt?

„Er zullen bedrijven verdwijnen. Een deel zal omschakelen naar een kleinere productie met minder dieren. Ze gaan hun mest weer uitrijden over hun eigen graanveld, zodat dit niet uit derdewereldlanden hoeft te komen.

Ook voor hen kan het beter worden. Voor boeren is er nu geen lol aan. Al die milieuwetgeving, al die regeltjes, je verdient weinig, en de hele samenleving kijkt boos. De boer zit nu net zo klem als het dier in zijn stal.”

Het manifest voor duurzame veehouderij staat op www.duurzameveeteelt.nl.