Ieder jaar neemt het aantal bezoekers van het Anne Frank Huis toe. „Toen het in 1960 voor het publiek werd opengesteld hadden we dat jaar 9000 belangstellenden. Vorig jaar waren het er bijna een miljoen”, zegt Hans Westra.Westra is sinds 1983 directeur van de Anne Frank Stichting, de onafhankelijke organisatie die de plek beheert waar Anne Frank tijdens de Tweede Wereldoorlog was ondergedoken. Het andere doel van de stichting is het uitdragen van de idealen die Anne aan de wereld heeft nagelaten.

Het Anne Frank Huis beheren klinkt eenvoudig, maar het uitdragen van Anne Franks idealen lijkt me geen sinecure?

„We hebben die opdracht meegekregen van Annes vader Otto, zeg maar de geestelijk vader van de stichting. Hij wilde dat het Achterhuis werd opengesteld en dat de stichting de idealen van Anne Frank wereldwijd ging uitdragen en dat in lijn met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Otto’s overtuiging was dat als je het dagboek hebt gelezen, je dan een ander mens wordt. Dan ben je niet meer in staat je te verbinden met allerlei narigheid. Dat was zijn drive.”

De stichting is wel verweten te spreken uit naam van iemand die is overleden.

„Dat is het laatste wat we doen. We gebruiken wel citaten waarin Anne reageert op wat er om haar heen gebeurt. Natuurlijk hebben we een verleden. Begin jaren tachtig verweerden we ons tegen de Centrumpartij, maar de laatste vijftien jaar doen we dat niet meer.”

U hebt uw linkse verleden van u afgeschud?

„Begin jaren tachtig hadden we niet ten onrechte een linkse naam. Wij hebben toen nagedacht over de vraag hoe de stichting van een kwetsbaar museum zich moet opstellen. We concludeerden dat we niet in de voorhoede hoeven te staan als discriminatie moet worden bestreden. We moeten ons concentreren op het museum. Ik weet nog dat in 1991 in het oosten van Duitsland asielzoekers het slachtoffer waren van extreem rechts geweld. Toen belden journalisten ons voor een reactie, want als je de stichting belde kreeg je altijd zo’n lekkere pittige quote. Maar dat was voorbij. Voor een aantal mensen hier was het best moeilijk. Die zeiden: „Ik werk bij de Anne Frank Stichting en dan gebeurt er dit en wij houden onze mond.” Nu doen we wetenschappelijk onderzoek. Dus als we iets zeggen is het gefundeerd.”

En dat levert nu ook reacties van rechts op.

„Ja, we hadden in 2008 in een wetenschappelijke studie een analyse over de PVV geplaatst. Daarin stond de vraag centraal hoe je die partij moet zien. Wilders nam ons dat niet in dank af.”

De stichting wil de boodschap van Anne Frank op allerlei manieren uitdragen. Zijn stripboeken daarvoor geschikt?

„Wij vinden van wel. Door een strip kun je een heel nieuwe groep aanboren van jongeren. De tekeningen moeten wel historisch kloppen. We hebben tot dusver twee stripboeken uitgebracht en die zijn een succes.”

En past het de boodschap door een musical uit te dragen?

„Ik zie geen bezwaar als iets kwaliteit heeft en als het de integriteit van Annes verhaal in stand houdt. Je moet naar vormen zoeken waarmee je de mensen pakt. We zijn nu op YouTube begonnen en gaan op Facebook van start. Het is nu zelfs mogelijk het Achterhuis virtueel te bekijken. Vanuit de hele wereld kunnen mensen via de computer ronddwalen door het pand.”

En bij het levend houden van de herinnering aan Anne Frank hoort de kastanjeboom hier in de tuin?

„Anne noemt de boom drie keer in haar dagboek. De kastanje was het enige van buiten wat Anne kon zien. Het was haar verbinding met alles wat ze miste. Sommige mensen hebben een emotionele band met die boom, omdat Anne erover heeft geschreven. Voor mij is van belang dat als de boom valt het Achterhuis niet wordt beschadigd. Om dat laatste te voorkomen is er driepoot onder gezet.

De wereldwijde belangstelling was verbazingwekkend. De hele wereldpers kwam erop af. Het is een teken hoe sterk het verhaal van de Jodenvervolging, de Holocaust, nog een open zenuw is.”

---

Het Anne Frank Huis –ook wel het Achterhuis genaamd– is sinds 1960 een museum. De geschiedenis van het voormalige onderduikpand in Amsterdam begint echter al in 1940. Het Achterhuis in jaren.

1940
Ruim een halfjaar na de Duitse inval verhuist Otto Frank begin december 1940 met zijn bedrijf Opekta van het pand Singel 400 naar Prinsengracht 263.

1942
Maandag 6 juli 1942 duikt de familie Frank in alle vroegte onder in het achterhuis van het bedrijfspand. De onderduikperiode eindigt op 4 augustus 1944, als de onderduikers zijn verraden en worden opgepakt.

1945
Otto Frank keert in juni 1945 als enige overlevende terug naar Amsterdam. De helpers vangen hem op en hij trekt enkele jaren bij Jan en Miep Gies in. Zijn bedrijf is nog actief. Otto trekt zich in 1953 definitief terug uit het bedrijf en gaat zich steeds meer wijden aan het dagboek van zijn dochter Anne. Hij zet zich in voor het behoud van het pand, dat in slechte staat verkeert. Dankzij een inzamelingsactie wordt het pand van de ondergang gered.

1960
Op 3 mei 1960 gaat het Anne Frank Huis als museum open. De plek trekt direct veel belangstelling. In het eerste jaar bezoeken al 9000 mensen het museum. Tien jaar later zijn er 180.000 bezoekers. Het huis gaat in 1970 enkele maanden dicht voor noodzakelijke werkzaamheden. Het is niet bestand tegen zo veel bezoekers.

1999
In 1990, als het bezoekersaantal voor het eerst boven de 600.000 komt, is het eens te meer duidelijk dat het museum meer ruimte nodig heeft voor bezoekersfaciliteiten. Uiteindelijk opent koningin Beatrix op 28 september 1999 het vernieuwde museum.

2007
In 2007 ontvangt het Anne Frank Huis voor het eerst meer dan 1 miljoen bezoekers. De bezoekers aan het museum laten vaak in het gastenboek een reactie achter. Zo schrijft een 48-jarige vrouw: „Ik ben voor het eerst in het Anne Frank Huis geweest met een Joodse vriend die er ook nog nooit was geweest. Het was voor ons samen een hele gewaarwording. We waren er stil van. Ieder op zijn eigen manier.”

2010
In het bijzijn van onder anderen koningin Beatrix en oud-premier Kok wordt in de Westerkerk in Amsterdam het vijftigjarig bestaan van het Anne Frank Huis gevierd.