Neem de mogelijkheden van de computer en vooral ook van internet. De pc is tegenwoordig meer dan een geavanceerde typemachine en internet is veel meer geworden dan een etalage voor bedrijven. De mogelijkheden van pc en internet zijn eindeloos en beheersen tegenwoordig in meer of mindere mate het dagelijks leven.Vanuit het niets ontwikkelde internet zich als een mogelijkheid die velen inmiddels beschouwen als een grondrecht. Dat bleek recent uit onderzoek van de BBC. Maar geldt dat recht ook doordeweeks tussen 8.00 en 17.00 uur?

Veel werknemers bekijken hun e-mail en bezoeken websites ook onder werktijd. Mensen zijn veelal ook maar een paar klikken van hun e-mail verwijderd. Maar het is vooral de vraag of het blijft bij dat ”even checken of ik mail heb”. Als dan net dat ene mailtje waarop je zat te wachten, ertussen staat, dan wil je het ook lezen.

Virussen

Heb je het gelezen, dan is de verleiding groot om gelijk maar even te antwoorden. En zo worden een paar seconden al gauw een aantal minuten. Maar wat als het enkele malen per dag gebeurt onder werktijd? Is dat dan nog werktijd of eigen tijd? En dit gaat alleen nog maar over e-mail…

Van privégebruik van de zakelijke internetaansluiting tijdens de pauze ligt waarschijnlijk niemand wakker. Onder werktijd wordt het een ander verhaal. Nog meer wanneer het gewone werk eronder komt te lijden, omdat je er niet aan toekomt, of vanwege het ontstaan van computerproblemen door virussen, spyware, phishing, pharming en noem maar op.

Uit (inter)nationale jurisprudentie valt af te leiden dat werknemers toch een –bescheiden– recht toekomt om onder werktijd privé te kunnen communiceren.

De normering van dat recht vindt in Nederland met name plaats door algemene normen, zoals goed werkgever- en goed werknemerschap. Een werkgever kan verder reguleren door regels voor e-mailen en internetgebruik op te stellen.

Beleid

Steeds meer bedrijven voeren een beleid op dit punt, dat geënt is op een rapport van het College Bescherming Persoonsgegevens ”Goed werken in netwerken”. In dit rapport wordt een beschrijving gegeven van de problematiek rond de privacyrechten van werknemers bij internet- en netwerkgebruik. Vervolgens komt men met een aantal regels dat de werkgever een handvat biedt om een behoorlijk en zorgvuldig beleid vast te stellen in geval van (de elektronische controle van) internet- en netwerkgebruik.

Zo’n beleid speelt een belangrijke en dikwijls doorslaggevende rol in de normering van het (internet- en netwerk)gedrag van de werknemer onder werktijd, mits dat beleid meer is dan een papieren tijger.

Wanneer er concrete vermoedens zijn dat de regels niet worden nageleefd, wordt e-mail wel eens doorgenomen door de werkgever. Zo’n privacyschending wordt dan nog wel eens door de vingers gezien door de rechter.

Het niet naleven van de bedrijfsregels kan een grond voor ontslag opleveren.

Scheid zaken en privé

Kortom, van een werknemer wordt verwacht dat hij privégebruik van zakelijke communicatiemiddelen beperkt houdt. Van een werkgever wordt verwacht dat hij –vooraf– aan zijn werknemers duidelijk maakt wat van hen wordt verwacht op dat punt. Nog beter is het om zaken en privé zo veel mogelijk te scheiden.

De auteur is werkzaam als jurist individuele belangenbehartiging bij de RMU. Reageren aan scribent? socialezaken@refdag.nl