De docent aan het Hersteld Hervormd Seminarie hield dinsdagavond in Woudenberg de eerste lezing georganiseerd door de appelgroep Klassiek Gereformeerd Belijden Woudenberg. Dit nieuwe initiatief bestaat uit vertegenwoordigers van de hervormde gemeente te Woudenberg, de hersteld hervormde gemeente te Woudenberg, de christelijke gereformeerde kerk te Driebergen en de gereformeerde gemeente te Amersfoort. De bijeenkomst in de hervormde Dorpskerk trok zo’n 250 mensen. Voorzitter M. van de Wind gaf aan dat de appelgroep is ontstaan uit zorg over een verschraling van de kennis van Gods Woord en de belijdenisgeschriften en een verlangen om elkaar over kerkmuren heen te ontmoeten. Hij hoopt op een eensgezind samen optrekken en haalde Psalm 119 aan: „Ik ben een vriend, ik ben een metgezel van allen die Uw Naam ootmoedig vrezen.”

Het appel wil jaarlijks drie lezingen organiseren. De volgende twee worden gehouden door dr. H. van den Belt (25 mei) en prof. dr. A. Baars (22 juni), die beiden in Woudenberg wonen. De leiding van de avonden berust bij dr. W. Fieret, lid van het college van bestuur van het reformatorische Van Lodensteincollege in Amersfoort.

Dr. Van Vlastuin sprak over ds. Vos (1759-1826), die van 1785 tot 1788 in Woudenberg stond. Onder zijn bediening had een opwekking plaats.

Ds. Vos, die zelf zijn levensverhaal heeft geboekstaafd, werd geboren in Zuid-Afrika als zoon van een blanke vader en een gekleurde moeder, vermoedelijk een vrijgelaten slavin. Gedurende zijn leven trok hij zich het geestelijk welzijn van slaven aan en probeerde hij hun lot te verbeteren. Ds. Vos stond ook aan de wieg van de zending in Zuid-Afrika.

Dr. Van Vlastuin merkte op dat het piëtisme in Woudenberg in die tijd was ingebed in een conservatief Oranjegezind klimaat. Hij bestempelde de opwekking in het Utrechtse dorp –die gepaard ging met veel emotionele taferelen– als echt. „Dat bleek later uit de vruchten.”

Hij noemde in dit verband zijn eigen oma, die vroeger meermalen sprak over de geestelijke opwekking in Woudenberg. „Het is een aanwijzing dat het geestelijk klimaat in de tijd van ds. Vos sporen heeft getrokken in de Woudenbergse volksziel en het geestelijk besef heeft gestempeld. Het zou er nu vermoedelijk geestelijk anders uitzien als hij er niet was geweest.”

Dr. Van Vlastuin ziet overeenkomsten tussen de opwekking in Woudenberg en die in Nijkerk, die ruim dertig jaar eerder plaatshad. In de achttiende eeuw vonden vooral in Amerika en Engeland veel opwekkingen plaats.

De docent haalde de bekende Amerikaanse opwekkingsprediker Jonathan Edwards aan, die stelde dat opwekkingen gepaard kunnen gaan met bijzondere verschijnselen, al zijn die niet kenmerkend voor het werk van God. „Het gaat erom of de Geest het hart raakt.”

Opwekkingen kunnen een grote verscheidenheid vertonen. Om dit te illustreren, noemde dr. Van Vlastuin de namen van predikers als Edwards, Whitefield, Wesley en McCheyne. „Er zijn verschillende accenten en er is een rijke verscheidenheid. Opwekkingen, als bewegingen van de Geest, kunnen de kerkmuren overstijgen”, zei hij, om eraan toe te voegen: „Een opwekking is niet te organiseren. Wij beschikken niet over de Geest, al kunnen we wel hinderpalen opwerpen of wegnemen.”

De opname van de Reformatorische Omroep is hier terug te bekijken.