Ja, want zo snel ging dat toen nog. De ene zondag hoorders, de andere werd het beroep vaak al afgekondigd. Moet je nú om komen! Je loopt als beroepbare predikant een grote kans dat je een week of vijf met een beroep bezig bent, als ’t niet langer is.Voor wie het nog niet helemaal duidelijk is: ik heb het over het fenomeen der hoorcommissies, een verschijnsel overigens met een hoog hervormd gehalte. In dat vat werden de pogingen gegoten om in geval van een (aanstaande) predikantsvacature een toekomstige opvolger te zoeken.

In de kleinere afgescheiden kerkverbanden hadden ze zulke commissies niet van node; ons kende ons, nietwaar? Maar hervormde gemeenten werden vaak met een beroepen predikant geconfronteerd die vrijwel niemand soms had gehoord noch gezien. Maar de kerkenraden van vroeger wisten (beter dan tegenwoordig, heb ik de indruk) bij wie ze zijn moesten en wie ze hebben wilden (of niet), en dat zonder internet.

Om te weten hoe zo’n dominee was en hoe hij preekte, werden dus hoorders eropuit gestuurd, gewapend met een blocnote om de preek op te schrijven. Nee, ze hielden er toen niet zo van om de dominee te vragen of het hem uitkwam, men hechtte eraan om hem onverwachts te ‘overvallen’. Je had dan immers als hoorders een gerede kans dat je de goede man in z’n gewone trant van doen aantrof.

Toen ik later zelf met (voor een deel) onverwachte hoorders te maken kreeg, deden zich eens na afloop van de kerkdienst hilarische taferelen voor in de pastorie. Een redelijk zwarte golf bereikte de pastorie, een man of dertien, veertien, verdeeld over drie gemeenten, maar dankzij het voortreffelijk organisatietalent van mijn geliefde echtgenote verliep het allemaal goed: Huizen in de voorkamer, Ridderkerk in de achterkamer en ten slotte Amersfoort in de keuken; het had iets van een kerkelijk schutsluis. En toen we het laatste gezelschap hadden uitgewuifd, hebben we samen hartelijk gelachen. Dat moet je in de kerk soms vooral blijven doen…