De Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) zagen hun ledental in het achterliggende jaar flink dalen, zo laat het jongste Jaarboek zien: met 289 zielen. In het CGK-orgaan De Wekker steekt ds. C. C. den Hertog uit Surhuisterveen de hand in eigen boezem.„We moeten in alle eerlijkheid de vraag onder ogen durven zien: als mensen zich vandaag afwenden, heeft dat dan ook ermee te maken dat er onder onze preken geen doden worden opgewekt? Dat de preek –linksom of rechtsom, het kan allebei!!– een voorspelbaar gebeuren is geworden waarvan iedereen van tevoren al weet wat er komen gaat? Is de preek werkelijk nog een Woord van de andere kant, of is het verworden tot een verdere toerusting en verdieping van „ons geloof”? Gaan we zondag aan zondag op opfriscursus? Of komen we in de werkplaats van de Geest waar Hij ons doet afsterven aan ons oude leven en doet opstaan in een nieuw leven? Naar de kerk gaan is ruig werk.

Nu moeten we het verleden niet verheerlijken (Prediker 7:10). Bovendien: dat deze preken zo gezegend werden lag niet zozeer aan deze broeders. De Geest nam hun woorden in dienst. En de Geest is vandaag Dezelfde als toen. Maar is –ik zeg het eerbiedig en stel mezelf ook de vraag– het gereedschap dat we Hem vandaag de dag in handen geven van dezelfde kwaliteit? Die vraag stel je gemakkelijk even: papier is geduldig en niemand spreekt me direct tegen. En eerlijk is eerlijk: hij wordt me wel eens té gemakkelijk gesteld. Predikanten zijn vandaag de dag druk met allerlei zaken en moeten hun aandacht verdelen over enorm veel terreinen: in het pastoraat spelen vandaag de dag zaken die vroeger niet openbaar kwamen. Maar soms denk ik: zouden wij als predikanten onszelf van tijd tot tijd de vraag niet moeten stellen: „Martha, Martha…”?

We hebben predikanten nodig die als geoefende boogschutters het hart van hun hoorders weten te vinden om hen bij de laatste, de grote vragen van het leven te brengen op zo’n manier dat ieder beseft: hier kan ik niet omheen – dat kunnen ze niet van zichzelf, dat is werk van de Geest. Maar het gezamenlijk erover nadenken, elkaar opscherpen is zonder twijfel één van de middelen die de Heilige Geest wil gebruiken. En niet te vergeten het gebed van de gemeente die toeleeft naar de zondag.”

Christelijk Weekblad

De kerk is geen bedrijf, schrijft dr. Jan van Butselaar, oud-algemeen-secretaris van de Nederlandse Zendingsraad, in het Christelijk Weekblad (nieuws- en opinieblad voor gelovig Nederland).

„De kerk is in de loop der eeuwen een instituut geworden. Het is klein begonnen, met twaalf discipelen. Het is uitgegroeid zodat op wasplaatsen en in catacomben bijeengekomen moest worden. Uiteindelijk is het een instituut geworden, met goederen, (politieke) macht, publiek gezag en gezagdragers. Dat geldt vooral voor de grote katholieke en orthodoxe kerken, maar ook verschillende protestantse (Duitsland, Scandinavië) hebben dit opgepikt.

Dan is het grote gevaar dat je je gaat aanpassen, dat je gaat denken en je gedragen alsof je een onderneming bent als alle andere. Dan krijg je te maken met andere voorwaarden, je krijgt te maken met president-directeuren en zo (meestal zonder bonus, gelukkig), je krijgt mensen die zich breed móéten maken, of ze willen of niet, want ze zijn „de leiding”, ze zijn „de kerk.”

Maar is dat de kerk? Al het gehak op de kerk is erg nuttig om te laten zien dat de kerk géén onderneming is, geen multinational. Daar kunnen we niet op scoren. In feite bestaat ”de” kerk niet. Het is maar een noodverband. Wat bestaat zijn groepen mensen die ter plaatse bijeenkomen omdat ze weten dat ze (inderdaad!) zondaren zijn, dat ze van genade moeten leven. Daarom luisteren ze naar het Woord, om te leven, te leven in overvloed; op een andere manier lukt het niet. Daarvan zingen ze.

Zo helpt inhakken op de kerk bij de missionaire opdracht, die vraag aan anderen om ook de Heer te volgen. Het wordt goed duidelijk dat dit je geen maatschappelijke punten oplevert, dat die navolging je geen sterke organisatie oplevert waar je op kunt terugvallen. Het levert je alleen maar geloof op.”