Maar ook zonder te schelden kun je stellen dat de taliban niet bij de SGP, maar veeleer bij die Amsterdamse feministenclub thuishoren. Want Clara Wichman heeft meer gemeen met moslimfundamentalisten dan je zou denken en dan ze waarschijnlijk zelf voor waar zal houden.Wat namelijk opvalt is dat ze er allebei een extreem vrouwenstandpunt op nahouden. Bij de een leidt dat tot nadrukkelijke en verplichte verberging van het vrouw-zijn; bij de ander juist tot een afgedwongen onthulling ervan.

Maar ook al zijn het tegengestelde uitersten, ze delen een gemeenschappelijke afwijking en dat is dat iedere historisch-culturele inbedding van hun vrouwenstandpunt ontbreekt. Het zijn kunstmatige reconstructies van het vrouw-zijn die ze projecteren op de werkelijkheid.

Het is de Franse islamkenner Olivier Roy die in zijn boek ”De globalisering van de islam” uitlegt hoe moslims tot fundamentalisten verworden. Dat gebeurt zodra ze religie en cultuur uit elkaar gaan halen, en dus de historisch-culturele inbedding van het islamitisch geloof, of zo men wil, de inculturatie van de islam, niet meer vatten.

Kenmerkend voor de fundamentalistische islam is immers dat die religie en cultuur uit elkaar haalt. En dat gebeurt daar waar moslims uit hun traditionele cultuur zijn weggegaan en terecht zijn gekomen in een totaal andere leefwereld, bijvoorbeeld die van de buitenwijken van westerse steden als Parijs en Berlijn. Of die van de vluchtelingenkampen voor Afghanen in Pakistan, voedingsbodem voor de taliban.

Als reactie op deze vervreemding reconstrueerden ze vervolgens een geloof dat per definitie losstaat van de vreemde cultuur waarin ze leven, maar die ook is losgemaakt van de traditionele context van cultuur en geschiedenis. Wat zo ontstaat is een als puur beschouwd geloof –dat nodig zou zijn tegenover de vijandige westerse omgeving– waarin ook de vrouw als het ware is geabstraheerd tot een zuivere sekse, dat daarom van de weeromstuit kunstmatig maar rigoureus bedwongen moet worden.

Feministen en andere zogenaamde vrouwenbevrijders doen in feite niets anders. De vrouw als moeder en echtgenote, ingebed in het collectieve verband van gezin en huwelijk waarin man en vrouw hun plaats hebben, is ingeruild voor een op zich zelfstaand vrouwbeeld. Dat beeld benadrukt als een program in de eerste plaats haar sekse en is losgemaakt van de traditionele kaders van moeder en echtgenote.

Hier zijn het niet de vluchtelingenkampen of westerse buitenwijken die tot deze historie- en cultuurloze reconstructie hebben geleid, maar de uittocht uit de christelijke traditie. Met als gevolg een totale vervreemding van die traditionele christelijke kaders waarin man en vrouw vanouds functioneerden en waarin ze helemaal geen onderdrukking of discriminatie ervoeren.

Seculiere fundamentalisten doen qua felheid en geloofsijver niet onder voor religieuze fanatici; de zuiverheid van hun gereconstrueerde vrouwbeeld verdraagt zich nu eenmaal niet met de in hun ogen verworden man-vrouwverhoudingen in de samenleving.

Intussen kun je je afvragen of dit soort processen van loskoppeling uit cultureel-historische contexten en zuivere reconstructies daarna, ook niet op subtiele manier binnen de gereformeerde gezindte aan de gang zijn. Een vergelijking tussen de vroegere school met de Bijbel en de huidige reformatorische scholen zou wellicht interessant materiaal opleveren.

Reageren naar scribent? buza@refdag.nl