Allereerst ben ik nieuwsgierig naar het gevolg dat de staat geeft aan deze uitspraak. De Hoge Raad vindt, op grond van het VN-vrouwenverdrag, dat de staat van de SGP moet eisen dat zij aan vrouwen het passief kiesrecht zal toekennen. Daarvoor moet de staat maatregelen nemen die volgens de Hoge Raad effectief zijn. Maar tegelijkertijd moet de staat zo min mogelijk inbreuk maken op de rechten van de SGP.Dit doet mij denken aan een schoolmeester die een paar leerlingen verbiedt om ergens achter te kruipen en vervolgens zegt dat de héle klas verstoppertje moet gaan spelen. Een partijverbod gaat veel te ver, zo vond de rechter in 2005. Het intrekken van de subsidie is geen geëigend middel, zo stelde de Raad van State in 2007. Wordt het ‘theedrinken’ met het SGP-bestuur? Ik ben benieuwd hoe de staat dit gaat aanpakken.

Ten tweede voel ik mij ongemakkelijk met deze uitspraak. Aan de ene kant zegt de Hoge Raad geruststellend dat burgers hun grondwettelijke vrijheid hebben en houden om zich in een politieke partij te verenigen op grond van hun godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging. In het kader van een politieke partij mogen zij hun overtuiging en opvattingen hebben en uitdragen. Maar aan de andere kant mogen diezelfde burgers binnen het verband van hun partij niet naar hun opvattingen of visie handelen wanneer dat wringt met een wet of een verdrag. Wat de Hoge Raad met de ene hand geeft (bescherming van burgerlijke vrijheden), neemt ze met de andere hand terug (de SGP mag niet conform haar bestendige opvatting handelen). Daarmee dringt de Raad SGP’ers een scheiding tussen leer en leven op. Hoogst ongemakkelijk.

Als orthodox christen word ik aan de dijk gezet. Dat in de derde plaats. Niettegenstaande zijn formele redenering sanctioneert de Hoge Raad in zijn arrest de ideologische arrogantie van de procedeerclub. Zij zeggen op te komen voor de belangen en rechten van alle vrouwen in Nederland, inclusief SGP-vrouwen. Daarmee behandelen zij vooral SGP-vrouwen, maar ook SGP-mannen als onmondige, onvolwassen personen die er een totaal verkeerde ‘middeleeuwse’ opvatting op na houden als het gaat om de verhouding van man en vrouw. Alsof de vrouwen van de SGP niet ‘mans’ genoeg zijn voor hun eigen rechten op te komen. Alsof iedere vrouw die lid is van of stemt op de SGP een kronkel in haar bovenkamer heeft. Alsof SGP-mannen vrouwen degraderen tot tweederangs wezens. Vertegenwoordigers van Clara Wichmann c.s. ergeren zich mateloos aan het standpunt van de orthodox-christelijke SGP. Die ergernis wordt nu beloond: de hoogste rechter zegt dat de SGP haar beginselprogram moet aanpassen aan de inzichten van de moderne gelijkheidsideologie. Hoe je het ook wendt of keert, de Hoge Raad blijkt zich in dit ideologisch debat partijdig op te stellen. Van de hoogste rechter had ik echt anders verwacht.

In de vierde plaats verontrust mij dit in grote mate. Naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad zullen bij alle kerken en christelijke organisaties de alarmbellen moeten rinkelen. Wie denkt in de trant van „ach, het is de SGP met haar buitenissige vrouwenstandpunt” stelt zich bijzonder naïef op. Zo iemand vertoont in hoge mate gelijkenis met de in slaap gevallen meisjes uit Mattheüs 25. Want het arrest van de Hoge Raad in de SGP-kwestie maakt inbreuk op klassieke vrijheidsrechten van burgers, zoals het recht op vrijheid van vereniging. Uit hoofde van het gelijkheidsbeginsel moet de staat druk gaan uitoefenen op de SGP zodat zij haar verenigingsrecht volstrekt sekseneutraal regelt. Je kunt wachten op een volgende zaak die andere identiteitsgebonden organisaties of zelfs kerken gaat treffen. Het hek is van de dam.

Ten slotte ben ik verdrietig. Vrijdag 9 april 2010 is een inktzwarte dag voor de democratische rechtsstaat in Nederland. Grondrechten zijn bedoeld om burgers te beschermen tegen een al te opdringerige staat. Grondrechten creëren een sfeer, een ruimte waarin de staat zich niet mengt. Nu keert het grondwettelijk verbod van discriminatie zich als een wapen tegen diezelfde burgers. En zo wordt de rechtsbescherming van de orthodox-christelijke SGP fundamenteel aangetast. Triest dat dit lot een partij treft die bewezen heeft een constructieve bijdrage te leveren aan de democratie. Wie blij is met dit arrest adviseer ik dringend na te gaan hoeveel tolerantie achter de methode van gelijkschakeling schuilgaat.

De auteur is directeur van de Guido de Brès-Stichting, het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP. Reageren aan scribent? gedachtegoed@refdag.nl