„Begin jaren negentig kwam de knik”
Een echte verrassing was de voorgenomen sluiting van de Protestantse Theologische Universiteit in Kampen voor degenen die haar geschiedenis kennen niet. Ds. J. Faber: „De secularisatie heeft dingen bewerkt die je niet voor mogelijk hield.”
In de meer dan 23 jaar dat hij als studentenpastor aan de opleiding aan de Oudestraat was verbonden, zag ds. Faber haar opgaan, blinken en verzinken. „Na een wetswijziging in 1963 groeide ons aantal studenten sterk, zelfs tot ver boven de 400 eind jaren 70. Maar begin jaren 90 kwam de knik. Nu zijn er bijna geen jonge voltijdsstudenten meer, het studentenleven is verdwenen.”Hoe heeft het zo ver kunnen komen? „De secularisatie heeft dingen bewerkt die je niet voor mogelijk hield. Voor mij persoonlijk is de aanstaande sluiting van de universiteit het einde van een heel stuk gereformeerde theologiegeschiedenis. De rechtstreekse band met de Afscheiding, die de universi-teit hier in Kampen sinds het ontstaan in 1854 had, is er niet meer. Maar wat er nu zal gebeuren, betekent ook het definitieve einde van een manier van theologie beoefenen.”
Ds. Faber doelt onder andere op de simplex ordo, waarbij de kerk het bestuur van de universiteit in handen heeft en niet zozeer de overheid. Kampen stond in de twintigste eeuw lange tijd pal voor deze simplex ordo, tegenover de rijksuniversiteiten. „Nu is het einde van deze periode definitief bereikt.”
Ook drs. Jaap van Gelderen geldt als een „monument” aan de universiteit aan de Oudestraat. Een stukje over de universiteit in de ”Canon van Kampen” is van zijn hand. Zijn eerste reactie? „In feite was Kampen al vanaf 1854 bezig met de vraag of het wel een geschikte plaats was voor een theologische opleiding.” Aanvankelijk was het dat wel, zegt hij. „Het lag aan het water, mooi centraal in het land en was religieus neutraal. Zo kon het de diverse richtingen en opleidingen binnen de afscheiding overstijgen.”
Maar toen de bekende prof. Herman Bavinck in 1902 naar de Vrije Universiteit vertrok, nam hij driekwart van de studenten mee. „Met de vrijmaking en het vertrek van prof. Schilder gebeurde er nog eens iets dergelijks. Beide keren waren er nog enkele studenten per jaar.”
Die situatie is inmiddels opnieuw ontstaan. Ditmaal niet door een concurrerende theoloog van naam, en deze keer valt naar het lijkt het doek voorgoed. Ewout van den Noort (33), deeltijdstudent, hoorde informeel al wel eens dat het zo eigenlijk niet langer kon. „We kregen soms zelfs één op één college van een hoogleraar. Dat is natuurlijk niet vol te houden.”
