Het begon in 1909 met een Urker pop, ontdekte de conservator kostuum en textiel van Paleis Het Loo, drs. Trudie Rosa de Cavalho. „Urker vrouwen en meisjes besloten in verband met de naderende geboorte van een koninklijke baby koningin Wilhelmina alvast een pop aan te bieden. Het werd een pop in zondagse meisjesdracht. Voordat de pop werd overhandigd, stelden de vrouwen deze eerst enkele dagen tentoon. Wie wilde kijken, moest betalen. Het geld is gebruikt om de Urker jeugd een feestje aan te bieden.”Er volgden vele poppen. „Toen Juliana nog kind was, was dit speelgoed een voor de hand liggend cadeau. Ook later bleven mensen poppen schenken. De reden hiervoor is dat kranten al vroeg melding maakten van een poppenverzameling van Juliana. Dat zorgde voor een sneeuwbaleffect.”

De meeste poppen kreeg Juliana als koningin tijdens de defilés op Paleis Soestdijk, vertelt Rosa de Cavalho. „Daar kreeg zij veel exemplaren in klederdracht aangeboden. Mensen wilden op die manier hun identiteit benadrukken. Ze kreeg zo poppen uit Zeeland, Friesland, Spakenburg, Urk, van de Veluwe. Maar ook poppen in Turkse en Marokkaanse dracht. In de jaren zestig liep voor het eerst een groep gastarbeiders uit Utrecht mee in het defilé. Ook tijdens staatsbezoeken ontving de koningin regelmatig in exotische kleding gestoken poppen.” De poppen werden op het bordes gelijk gelabeld, zodat was te achterhalen wie de schenker was, weet de samenstelster van de expositie ”In de koninklijke poppenkamer”.

De poppen verdwenen niet in een archief, maar ‘reisden’ langs tentoonstellingen. „Juliana staat daarmee in de traditie van Emma en Wilhelmina. De exposities werden vaak voor een goed doel georganiseerd. Mensen moesten entree betalen en een deel daarvan ging dan naar het tbc-fonds of naar arme kinderen ver weg. Dat de poppen van de koningin deel uitmaakten van de een tentoonstelling vergrootte de aantrekkingskracht. In kranten stond dat ook groot aangekondigd.”

In Het Loo staan tot 1 augustus ruim 600 poppen. „Met dank aan de Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje-Nassau, die de collectie beheert. Een paar zijn er overigens bij de poppendokter”, zegt Rosa de Cavalho.

Eén vitrine toont poppen die leden van de koninklijke familie uitbeelden. „Een heel mooie is Juliana als klein meisje. Een andere is koningin Emma. Kijk, daar zijn prins Willem-Alexander als kleuter en een golfende prins Bernhard.” Blikvanger is het nagebouwde bordes van Paleis Soestdijk met tientallen poppen erop.