Dat stelt de interdepartementale werkgroep Verkenningen in een nog niet vrijgegeven advies waarvan onderdelen bekend zijn bij deze krant. Het rapport van de werkgroep wordt maandag in Den Haag door oud-minister Zalm aangeboden aan de demissionaire ministers Van Middelkoop (Defensie) en Verhagen (Buitenlandse Zaken).In de studie is doorgerekend wat het betekent voor Defensie als het budget met 1,5 miljard euro omhoog of omlaag gaat. De totale begroting voor dit jaar is 8,46 miljard euro.

Verkenningen noemt concrete zaken. De Koninklijke Luchtmacht moet rekenen met minder Joint Strike Fighters, de mogelijke opvolger van het huidige gevechtsvliegtuig, de F-16. Er zullen in de toekomst twee squadrons van ieder achttien vliegtuigen resteren.

Samen met wat trainingstoestellen in de Verenigde Staten zou het totale aantal JSF’s (of F-35, zoals het toestel officieel heet) voor Nederland op 50 uitkomen. De luchtmacht rekende tot nu toe op 85 toestellen.

De Koninklijke Marine zal rekening moeten houden met het verdwijnen van de Mijnendienst. Hoofdtaak van de Mijnendienst is het mijnenvrij houden van de zee, kustwateren en havenmondingen. Deze tak van de marine, die in 2007 honderd jaar bestond, bezit tien mijnenjagers en vier duikvaartuigen. De mijnenjagers zijn genoemd naar plaatsen zoals Harlingen en Urk. Verder zijn er duik- en demonteergroepen die onder meer opgeviste explosieven onschadelijk maken.

Het project Verkenningen is een initiatief van het kabinet-Balkenende IV en begon in maart 2008. Centraal staat de vraag over welke krijgsmacht Nederland moet beschikken in de periode na 2020. In het project werken de ministeries van Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Financiën, Justitie en Defensie samen. Oud-minister Zalm is voorzitter van de klankbordgroep van zeven externe deskundigen.

De studie is niet bedoeld als bezuinigingsmaatregel. „De vrees bij de krijgsmacht voor bezuinigingen zit diep”, zei minister Van Middelkoop twee jaar geleden bij de start van het project. „Maar behalve lagere kunnen ook hogere defensie-uitgaven denkbaar zijn als we onze veiligheid willen waarborgen en actief willen bijdragen aan internationale vrede en veiligheid.”

Defensiedeskundige Ko Colijn noemt het goed dat Defensie over de horizon kijkt. „Er komen minder oorlogen, maar het begrip veiligheid dijt uit. Het is belangrijk te definiëren wat we daaronder verstaan.”