Bij een enquête in opdracht van de krant Dagens Nyheter blijkt 46 procent van oordeel te zijn dat bijzonder onderwijs moet worden verboden. Het aantal tegenstanders van een verbod beperkt zich tot 40 procent. De rest heeft geen mening.Daarmee lijkt het er somber uit te zien voor het christelijk onderwijs in Zweden, temeer daar er wetgeving in de maak is die erin voorziet om de vrijheid van bijzondere scholen te beknotten. De werkelijkheid is echter anders, want de vrije christelijke scholen die er zijn groeien en bloeien als het ware tegen de verdrukking in. Het aantal leerlingen is de afgelopen tien jaar met 58 procent toegenomen, zo blijkt uit de statistieken.

Ook de in het parlement vertegenwoordigde politieke partijen zijn ondanks de beknottingsplannen niet tegen het bijzonder onderwijs, van welke aard dan ook. Factor daarbij is dat de politici beseffen dat de vrijheid van onderwijs ook een zaak is die is vastgelegd in de Europese Mensenrechtenconventie.

De visie van de partijen wijkt niettemin zo bekeken nogal af van het volksgevoelen, dat vooral tegen bijzonder onderwijs gekant is geraakt omdat ook de moslims eigen scholen zijn gaan stichten. Maar zelfs de sociaaldemocraten, de grootste politieke stroming in Zweden, spreken zich niet meer expliciet uit voor de afschaffing van de vrijheid van onderwijs. Dat is opvallend en nieuw. Nog bij de laatste parlementsverkiezingen toonde de sociaaldemocratische partij (Socialdemokraterna) zich fel tegenstander van ‘religieuze scholen’.

Niemand minder dan de partijsecretaris meende dat sommige van die scholen nog het best te vergelijken waren met ’jeugdgevangenissen’. De huidige partijleider Mona Sahlin formuleert het nu zo: „Ik wil geen verbod op vrije scholen, maar wel moet de wetgeving duidelijkere eisen stellen ten aanzien van de vergunningen en de controle.”

De sociaaldemocraten worden zoals het er nu naar uitziet wat dat betreft op hun wenken bediend. De liberale onderwijsminister Jan Björklund kondigde vorig jaar al aan, dat er in een nieuwe schoolwet bepalingen zullen worden opgenomen dat de lessen op bijzondere scholen een neutraal karakter moeten hebben, minstens even neutraal als op de openbare scholen. Godsdienstlessen van catechiserende aard mogen alleen nog buiten het reguliere rooster om als een soort extraatje worden gegeven. Ook ochtendwijdingen en dergelijke dienen buiten de eigen schooluren om te worden gehouden.

De wetsvoorstellen zullen in de loop van dit voorjaar formeel bij het parlement op tafel worden gelegd. Het heeft er veel van weg dat ze zonder veel moeite zullen worden aanvaard, ook door de met de liberalen en conservatieven in de regering zittende christendemocraten.

Dat komt doordat de soep uiteindelijk veel minder heet gegeten zal worden dan zij wordt opgediend. De wetsvoorstellen zijn voor een belangrijk deel verkiezingsretoriek. Björklund en de liberalen lieten hun aloude aversie tegen het bijzonder onderwijs helemaal de vrije loop. Daarbij konden de sociaaldemocraten moeilijk achterblijven. De christendemocraten benadrukken dat ze de scherpste liberale kantjes van de nieuwe schoolwet hebben weten af te slijpen.