„Jonathan is niet langer waarnemend, maar actief president”, jubelde een leider van een Nigeriaanse denktank donderdag tegenover de krant The Daily Independent. Met het collectieve kabinetsontslag kan het land eindelijk een nieuwe start maken, aldus de man. „Jonathan gaat buiten zijn boekje”, vinden anderen echter. President Yar’Adua is door ernstige ziekte niet in staat zijn werkzaamheden uit te voeren, maar hij zou formeel gezien nog kunnen opknappen, en wat dan? Dan is zijn hele kabinet verdwenen. Brengt Jonathan hiermee bovendien niet nog meer onnodige onrust in het land?De laatste weken kunnen namelijk niet bepaald worden bestempeld als de rustigste in de Nigeriaanse geschiedenis. Zowel in de olierijke Nigerdelta als in de regio Plateau State sloeg de vlam in de pan. In Plateau State vonden woensdag opnieuw moorden plaats, nadat er anderhalve week eerder al 200 mensen waren omgekomen bij geweld tussen moslims en christenen. In de Nigerdelta gebruikten militanten maandag voor het eerst sinds de wapenstilstand van oktober vorig jaar weer geweld. Bij een overheidsgebouw in de oliestad Warri, waar onderhandelingen aan de gang waren over een amnestieregeling voor militanten, gingen twee autobommen af. De angst bestaat dat het de voorbode is van een nieuwe golf van geweld in de delta.

De aanslag in Warri betekent een forse tegenslag voor Jonathan, die zelf afkomstig is uit de Nigerdelta. Toen Jonathan op 9 februari aantrad, bestonden er hoge verwachtingen voor de vrede in de delta. Vooralsnog lijkt er echter weinig vooruitgang te worden geboekt, integendeel. Het legt extra druk op Jonathan actie te ondernemen.

Tot veler verbazing was de regering van Yar’Adua vorig jaar met de invloedrijke Beweging voor de Emancipatie van de Nigerdelta (MEND) een wapenstilstand overeengekomen in ruil voor amnestie. Na de plotselinge opname van president Yar’Adua in een ziekenhuis in Saudi-Arabië, op 23 november, stond de wagen echter stil. In januari kondigde de MEND al aan de wapens weer op te pakken.

„Het bedrog van eindeloze dialogen en conferenties kan niet langer worden getolereerd”, stelde de rebellenbeweging deze week in een verklaring waarin het de aanslagen opeiste. De militie zegt dat ze nog geen signalen heeft opgevangen dat de overheid werkelijk dingen wil veranderen in de delta.

Wellicht houdt het collectieve ontslag van het kabinet verband met de onrust in de Nigerdelta. De rebellengroep gaf donderdag echter aan het ontslag niet voldoende te vinden. Ze eisen een debat in de Senaat over een eerlijkere verdeling van de olie­opbrengsten en een amendement daarover in de grondwet.

De conflicten in Jos en de problemen in de Nigerdelta zijn niet los van elkaar te zien. In beide gevallen gaat het om verdeling van grond of grondstoffen en speelt het conflict tussen noord (islamitisch) en zuid (christelijk/animistisch) een belangrijke rol. MEND fulmineert tegen de verdeling van de olieopbrengsten over het hele land, waardoor er ook oliegeld naar het noorden gaat.

Beide conflicten leggen de diepe verdeeldheid bloot van Nigeria. „Wij worden enkel bij elkaar gehouden door de olie”, zeggen de Nigerianen. „Als de olie op is, valt het hele land uit elkaar.” Daardoor zal Jonathan voortdurend op eieren moeten lopen.