„De BV Nederland betaalt momenteel ongeveer 1 miljard euro te veel aan Gasunie. Hoe ze die verlaging tot stand brengen? Dat zal me worst zijn”, aldus DTe-directeur J. de Jong. De tariefsverlaging betekent dat Gasunie, samen met de daling van 6,5 procent dit jaar, tot 2005 circa 25 procent goedkoper moet gaan werken. Hoeveel een gemiddeld huishouden hiervan uiteindelijk in de portemonnee zal merken, durfde De Jong nog niet te zeggen. Voor komend jaar is dat beeld al wel helder: een gezin met twee kinderen ziet de gasrekening dalen met 0,5 procent, die voor elektriciteit gaat met zo’n 4 procent naar beneden.

De daling bij elektriciteit wordt veroorzaakt doordat de inkoopkosten door toenemende marktwerking met circa 10 procent afnemen, aldus de DTe. „Zo worden de energiebedrijven via een systeem van concurrentiemeting gestimuleerd elektriciteit tegen scherpe prijzen in te kopen. Daarbij worden hun prestaties vergeleken met het gemiddelde van de bedrijfstak. Bedrijven die minder efficiënt werken, worden verplicht een korting door te voeren aan de afnemers.”

Ook de gasmarkt moet op deze wijze gaan functioneren. Op 1 januari wordt de volgende stap gezet op weg naar liberalisering van de energiemarkt. Het is de bedoeling dat deze op 1 januari 2004 volledig vrij is.

Gasunie voelt zich door de DTe „onrechtvaardig” behandeld. „Onze transportkosten behoren tot de lagere in West-Europa”, zegt een woordvoerder. „Effectiviteit is een mooi streven, maar dan wel met een gelijk speelveld voor alle spelers.”

Cosmetisch
Volgens Gasunie dreigt ook een gevaar. „Als transportkosten voor gas op het Nederlandse net nog lager worden, zullen buitenlandse producenten van ons net gebruik gaan maken. Het is denkbaar dat de leverantie van gas aan huishoudens door ons bedrijf in het nauw komt, omdat het net is bezet door vreemde producenten.” Gasunie heeft overigens al een gerechtelijke procedure lopen tegen de DTe over richtlijnen die de toezichthouder stelt.

VEMW, de organisatie van zakelijke energiegebruikers, noemt de handelwijze van de DTe een „cosmetische operatie.” „Immers, in de praktijk wordt toegestaan dat Gasunie de komende vier jaar alle energiegebruikers honderden miljoenen te veel laat betalen.” Volgens VEMW leggen alle Nederlandse gebruikers tezamen de komende vier jaar ongeveer ƒ1 miljard meer op tafel dan voor het gebruik van het gasleidingennetwerk nodig is. VEMW heeft recent, met een aantal andere organisaties, bij de rechter al een klacht gedeponeerd over „het feit dat DTe de regelgeving met betrekking tot Gasunie niet naleeft.”