„Misbruik zaak schadelijk voor alle kerken”
’t HARDE – De publiciteit rond de misbruikaffaires in de Rooms-Katholieke Kerk is zeker ook schadelijk voor de protestantse kerken. „De meeste mensen maken helemaal geen onderscheid tussen rooms en protestants. Dit is tot grote schade van de Naam en de zaak van Jezus Christus.”
Dr. A. H. Veerman, predikant van de protestantse gemeente in ’t Harde, promoveerde in 2005 op een onderzoek naar seksueel misbruik door predikanten. „We kunnen echt niet zeggen dat seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk meer voorkomt dan in protestantse kerken. Wel is het zo dat het misbruik dat nu openbaar komt in de Rooms-Katholieke Kerk vaker op kinderen en jongeren betrekking heeft. In de protestantse kerken gaat het vaker om een predikant die seksueel overschrijdend gedrag vertoont ten opzichte van een volwassene.”Onderzoeken wijzen volgens dr. Veerman allemaal uit dat misbruik in de kerk niet minder voorkomt dan erbuiten. „Ook niet méér overigens. Maar dat is geen vergoelijking – omdat het in de kerk helemaal niet voor zou mogen komen.”
Dat er in de media veel minder wordt geschreven over misbruik in protestantse kring komt volgens de predikant doordat het in protestantse kerken vaker gaat om incidenten. „Die hele structuur van internaten bijvoorbeeld zorgde ervoor dat één rotte appel in de mand verwoestend werk kon doen. Eén priester die misbruik pleegde, kon heel veel slachtoffers maken. Maar als ik naar de PKN, mijn eigen kerk, kijk, dan kan het niet anders of er is ook daar meer aan de hand dan de zaken die naar buiten komen.”
Hoe kijkt u aan tegen de manier waarop de Rooms-Katholieke Kerk de misbruikkwestie aanpakt?
„Ik denk dat er in het verleden vaak niet goed is gereageerd. Priesters werden overgeplaatst en gingen vervolgens gewoon door met het plegen van misbruik. Die doofpotcultuur lijkt nu wel doorbroken. Zo’n onafhankelijk onderzoek als nu is gestart, is ook heel goed, al vraag ik me wel af wat nu precies het doel ervan is. En wat gebeurt er met de daders? Geestelijken die zich ongeestelijk hebben gedragen, moeten de laan worden uitgestuurd.”
Kun je stellen dat het celibaat een van de oorzaken is van misbruik door geestelijken in de Rooms-Katholieke Kerk?
„Nee, niet het celibaat op zich. Ik las ergens dat iemand zei dat niet het celibaat fout is, maar het feit dat mensen met een problematische seksualiteit het celibaat gebruikten als een dekmantel om niet aan hun problemen te hoeven werken. Dat klopt zeker. Het celibaat op zich zie ik niet als de oorzaak van dit soort ontsporingen. Zo zijn er in de protestantse kerken bijvoorbeeld narcistische predikanten. Dat ligt ook niet aan het predikantschap, maar aan de karakterstructuur van mensen die het predikantschap misbruiken.”
Twee vermoedelijke slachtoffers willen een schadeclaim indienen tegen de kerk, zo werd donderdag bekend. Wat vindt u daarvan?
„Ik vind dat niet per se negatief. Het kan goed zijn om letterlijk een vorm van genoegdoening te krijgen. Soms is zo’n claim helaas ook nodig om kerken scherp te krijgen.
Maar het doel van zo’n claim moet wel goed in het oog worden gehouden. Als dat doel heling is, dan kan het goed zijn. Maar als er zomaar immense bedragen geëist worden, dan kan de kerk bijna niet anders dan zich verzetten. Dat is uiteindelijk slecht voor iedereen, ook voor de slachtoffers. De kerk als instituut heeft uiteindelijk toch meer instrumenten in handen dan de rechter. In de kerk verjaren dit soort zaken nooit, om maar eens wat te noemen.
Daarbij is het allerbelangrijkste dat de kerk naar de slachtoffers toe haar verantwoordelijkheid neemt.”