Kraakwachten hebben de afgelopen jaren moeten voorkomen dat het oude complex door indringers bezocht zou worden. Ze hebben echter niet kunnen voorkomen dat de bovenverdieping een pleisterplaats werd voor Kamper duiven en evenmin dat het dak op vele plekken begon te lekken.Dat het rijksmonument aan de IJssel dringend aan renovatie toe was, zal eigenaar woningcorporatie deltaWonen niet ontkennen. Een jaar eerder zouden steigers al tegen het pand worden gezet, maar de financiële crisis dwong de corporatie haar plannen opnieuw tegen het licht te houden. Sindsdien wordt naarstig gezocht naar een nieuwe eigenaar voor het kazernecomplex.

Met ruim 1 miljoen euro aan subsidie wordt het pand gerestaureerd. Dit werk moet in het voorjaar van 2011 klaar zijn. „De bedoeling is dat er dan appartementen in komen en culturele voorzieningen”, zei een woordvoerster van deltaWonen gisteren. „Overleg met mogelijke nieuwe eigenaren is nog altijd gaande.” Namen wilde ze niet noemen. Recent gaf het college van burgemeester en wethouders aan het pand graag vol in plaats van leeg te zien door te onderzoeken of onder meer het gemeentearchief op de begane grond gevestigd kan worden.

Dat het gemeentebestuur inziet dat het pand behouden moet worden, is niet vreemd. De stad heeft zelf in de loop der eeuwen vele tonnen in het gebouw gestoken. De Van Heutsz­kazerne is een symbool van de garnizoenstad die Kampen eeuwenlang is geweest. De Hanzestad was in de negentiende eeuw mede vanwege de enige vaste oeververbinding over de IJssel een belangrijke schakel in de militaire verdedigingslijn de IJssellinie. De soldaten werden in Kampen in drie grote kazernes in de binnenstad ondergebracht: de Vloeddijkkazerne, de Koornmarktkazerne en de later zo genoemde Van Heutszkazerne.

Het stadsbestuur was maar al te blij met alle militairen. De vele honderden soldaten brachten geld in het laatje van de plaatselijke middenstand. In 1839 kwam de Van Heutszkazerne leeg te staan omdat de rijksoverheid de militairen vanwege bezuinigingen naar elders dirigeerde. Het pand werd kort gebruikt als pakhuis totdat, na lang aandringen van het stadsbestuur en de toezegging fors in de kazernes te investeren, Kampen in 1850 een ”instructiebataljon” kreeg aangewezen. De rol van militaire kweekschool zou de stad pas na bezuinigingen in de jaren zestig van de eeuw daarna kwijtraken.

Vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw kregen de kazernes hun opleidingsfunctie terug. De huidige Protestantse Theologische Universiteit Kampen zetelt in de voormalige Koornmarktkazerne. Uit de Vloeddijkkazerne klinken heden ten dage vooral de muziekstukken van de muziekschool en vanuit het creativiteitscentrum. De Van Heutszkazerne werd in de jaren zeventig het onderkomen van onder meer de Christelijke Sociale Academie, de Christelijke Academie voor Journalistiek en later alleen nog de Christelijke Academie voor Beeldende Kunsten. Al deze instellingen vertrokken in de decennia erna naar Zwolle. Nadat in 1973 defensie Kampen verliet door de poort van de Van Heutsz­kazerne te sluiten, deed in 2004 de laatste academie dit. De vraag is welke culturele instelling over een paar jaar de hekken weer mag openen.