Het kleine zaaltje van de christelijke gereformeerde Bethelkerk heeft wel iets weg van een internetcafé. Op de tafels zoemen laptops hun eentonige lied. Een beamer projecteert de Online Bijbel op een groot wit scherm. Het Boek, Groot Nieuws Bijbel, de Nieuwe Vertaling van 1951. De vertalingen kunnen grondig vergeleken worden.

De bestuursleden van de gebruikersgroep lopen rond in groene truien met op de rug het ichthusteken. De groep maakt deel uit van de Hobby Computer Club (HCC) en heeft tot doel de Bijbel (meer) digitaal ter beschikking te stellen. Een van de activiteiten is daarom het trainen van cursusleiders die op hun beurt anderen wegwijs maken in de Online Bijbel.

Softwareontwikkelaars en -promotors, een grafisch ontwerper, een docent en een paar ambtsdragers laten zich vandaag voorlichten. Intensief gebruik van de Online Bijbel hebben ze gemeenschappelijk. Voor aanvang van de cursus gaan allerlei verhalen over tafel, zoals die van bijbelstudieleiders die gerust drie enorme naslagwerken met zich meetorsen.

Cursist L. Kerkhof ziet zeker voordelen in het softwareprogramma. „Waar vroeger de dominee de vraagbaak was, kunnen mensen nu zelfstandig zoeken.”

Bij bijbelstudie kan de Online Bijbel goede diensten bewijzen, zo blijkt. In plaats van stiekem te kijken op een verfrommeld kladje, of nerveus te zoeken naar de benodigde papieren, parkeert men met een zelfverzekerd gebaar de laptop op de katheder, waarna in een mum van tijd alle informatie binnen handbereik is. Of, zoals de cursusleider bekent: „Ik stop mijn laptop weg achter een extra groot bloemstuk, want ik kan niet met een papiertje overweg.”

Hij waarschuwt de cursisten voor ellenlange theologische discussies die dreigen bij het raadplegen van de grondtekst. „Over de juiste betekenis van een woord kunnen de meningen danig verschillen.”

De behoefte aan uitleg over het gebruik van de Online Bijbel is groot, zo blijkt tijdens de gebruikersdag. In de praktijk is het pakket niet zo gebruiksvriendelijk. Secretaris B. van Oosterum: „Moeilijkheden ontstaan als je bijbelgedeelten wilt vergelijken, of deze wilt koppelen aan de grondtekst. Vaak blijft het dus bij het opzoeken van een tekst.”

„Merkwaardig”, merkt iemand op, „dat je binnen een minuut in een leenauto van de garage wegrijdt, en voor een computerprogramma een cursus nodig hebt.”

Cursist J. van Smeden constateert dat velen wel met de Online Bijbel willen werken, maar het simpelweg niet aan de praat krijgen. „Hoewel het ook een kwestie van proberen kan zijn. Mensen die gewoon achter een computer gaan zitten, merken vanzelf -tot hun opluchting- dat er geen rook uit het apparaat komt.”

„De computer is geen bedreiging, maar een mooi middel om met het Woord bezig te zijn”, vindt Van Smeden. „De Online Bijbel is vooral voor jongeren toegankelijker dan een boek. Ook een predikant kan eigenlijk niet zonder. Een groot aantal bijbelverklaringen heb je zo bij de hand. Bovendien gaat het sneller dan het raadplegen van zware boekwerken.”

Ook het ontwikkelen van software voor het maken van liturgieën is een activiteit van de gebruikersgroep. Van Oosterum klikt een paar keer met de linkermuis en selecteert uit een breed aanbod een psalm uit de berijming van 1773. Vervolgens plakt hij er een tekstgedeelte onder.

De door Van Oosterum zelf ontwikkelde toepassingen en de expertise staan in principe alleen ter beschikking van de 1100 leden van de gebruikersgroep en worden zonder winstoogmerk aangeboden. De gebruikersgroep Bijbel & PC werd in 1995 opgericht door het hoofdbestuur van de HCC. De leden hebben het voordeel dat ze gebruik mogen maken van allerlei bijbelprogramma’s, maar ook dat ze een eigen liturgie kunnen ontwerpen. Die software wordt niet buiten de gebruikersgroep verspreid vanwege de streng bewaakte auteursrechten op de verschillende liedbundels.

De Bijbel & PC gebruikersgroep heeft zich ook toegelegd op het aanbieden van kerktelefoon via internet. Genoodzaakt door de hoge tarieven zoeken veel luisteraars een alternatief voor de oude vorm van kerktelefonie. Zaterdag werden de resultaten gepresenteerd van een kerktelefoonproject via internet. Dit werkt als volgt: in de kerk wordt een computer geplaatst die het geluid digitaliseert en verzendt naar de centrale Bijbel & PC-server op internet. Gebruikers kunnen via hun computer verbinding maken met deze server en zo de dienst meemaken. Nu nog alleen via klanken, in de toekomst wellicht ook via bewegende beelden.

Op dit moment lopen er twee proeven in de christelijke gereformeerde kerken van Kampen en Utrecht. „Als dit werkt, kun je waar ook ter wereld je eigen kerkdienst meemaken”, zegt Van Oosterum. In het komende jaar hoopt hij 25 tot 30 kerken mee te krijgen in het project.