Misverstanden Uruzgan opmaat voor val
Het kabinet wist een nieuwe ruzie over de toekomstige bijdrage van Nederland in Afghanistan vorige week nog te sussen. Maar in de nacht van vrijdag op zaterdag ging het alsnog mis in de ministersploeg van CDA, PvdA en ChristenUnie.
Een overzicht van de meest recente ontwikkelingen.2 december 2009: De Verenigde Staten presenteren een nieuwe strategie voor Afghanistan en vragen bondgenoten, dus ook Nederland, actief te blijven en het liefst meer troepen te sturen.
4 december: Premier Balkenende zegt dat ons land een „buitenbeentje" zou zijn in de NAVO als het niets meer doet in Afghanistan.
9 december: De top van het kabinet spreekt met de drie meest betrokken ministers over Afghanistan. Aanleiding zijn de verzoeken aan Nederland van de Amerikaanse regering en van de NAVO om de militaire aanwezigheid in Afghanistan te verlengen. In de maanden ervoor was achter de schermen al oriënterend over een toekomstige rol gesproken.
12 december: PvdA-fractievoorzitter Hamer zegt dat haar achterban niet hoeft te twijfelen aan het fractiestandpunt dat als de missie in Uruzgan eind 2010 is beëindigd, daar geen nieuwe missie komt en ook geen andere grote Nederlandse missie in Afghanistan.
5 januari 2010: De top van het kabinet en de meest betrokken ministers hervatten hun zoveelste overleg, maar dat schiet amper op. De vakbonden zijn intussen milder gestemd over een langer verblijf in Uruzgan.
28 januari: De ministers Verhagen (Buitenlandse Zaken) en Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) krijgen op de Afghanistantop in Londen opnieuw van diverse kanten informeel het verzoek om langer in Uruzgan te blijven.
4 februari: De NAVO vraagt premier Balkenende officieel per brief of Nederland een jaar langer actief kan blijven in Uruzgan om de Afghaanse veiligheidsdiensten daar te trainen.
11 februari: Vicepremier en PvdA-leider Bos maakt duidelijk dat het NAVO-verzoek voor hem en zijn partij geen optie is. Ook stelt hij dat hij niet wist dat er zo’n verzoek zou komen. Volgens CDA-minister Verhagen (Buitenlandse Zaken) waren alle contacten met de NAVO ook met Bos afgestemd. Volgens Bos moet er sprake zijn van een misverstand.
12 februari: Het kabinet probeert de misverstanden over het NAVO-verzoek uit de weg te ruimen.
16 februari: Bos zegt dat het kabinet deze week een besluit moet nemen over de toekomstige bijdrage van Nederland in Afghanistan.
17 februari: In een overleg van de top van het kabinet en de drie meest betrokken ministers zegt de PvdA definitief nee tegen het NAVO-verzoek voor een nieuwe missie in Uruzgan en eist de partij dat het kabinet vrijdag besluit het verzoek af te wijzen. De partijen gaan geïrriteerd uiteen. De rest van de dag heerst er een crisissfeer aan het Binnenhof.
18 februari: Een Kamerdebat legt de controverse tussen CDA, PvdA en ChristenUnie openlijk op tafel. De bewindslieden spreken elkaar tijdens het debat tegen. De oppositie spreekt van een wanvertoning.
19/20 februari: Een hele dag probeerden de partijen een oplossing te vinden, maar halverwege de nacht van vrijdag op zaterdag besloten de PvdA-bewindslieden eruit te stappen. Zij bleven eisen dat het NAVO-verzoek meteen van tafel ging, CDA en ChristenUnie weigerden dat.