Blijmoedig evangelist op de Balkan
In rap Engels communiceren ze door de telefoon: de oud gereformeerde ds. C. L. Onderdelinden en de Servische predikant ds. Simo Ralevic. Zondag viert Stichting Balkan Zending, die het werk van ds. Ralevic steunt, haar 25-jarig bestaan.
De stichting gaat terug op Stichting Macedonië, in 1985 opgericht door ds. K. Veldman, destijds hervormd predikant in Staphorst. Deze kwam in het Engelse Leicester ds. Simo Ralevic tegen, die predikant was in het toenmalige Joegoslavië. Hij verkeerde in moeilijke omstandigheden en zocht financiële hulp voor zijn kleine baptistengemeente en voor het lectuurwerk dat hij al vanaf 1969 op de Balkan deed.Ds. Onderdelinden was als secretaris vanaf het begin betrokken bij de stichting, die in 2001 Stichting Balkan Zending ging heten. Als een hecht tweespan trok hij op met de van oorsprong Montenegrijnse predikant, beiden goedlachs, met een open blik en wars van kerkmuren. Ze trokken bijna jaarlijks op naar de Leicesterconferentie in Engeland of bezochten de predikantenconferentie van de London School of Theology van de Metropolitan Tabernacle in Londen, de voormalige kerk van Spurgeon.
Ds. Onderdelinden, momenteel predikant van de oud gereformeerde gemeente te Rijssen (Bevervoorde): „Ralevic is van harte de zogeheten vijf punten van het calvinisme toegedaan. Hij is het beste te typeren als een ”reformed baptist”. Ralevic is doordrenkt van de theologie van de reformatoren en de puriteinen. Hij leeft van de beginselen van vrije genade, zaligmakend geloof en Gods onfeilbaar Woord. De volwassendoop drijft hij niet; bij hem staat niet de dopeling, maar de God van de dopeling centraal.”
Simo Ralevic werd op 19 januari 1940 geboren in een dorpje bij Pec, in het zuiden van Servië (in de provincie Kosovo). Opgevoed binnen de Servisch-Orthodoxe Kerk, kwam hij tot bekering na een verblijf in de gevangenis. Hij kwam daarin terecht na terugkeer van zijn vlucht naar Italië. „Hij werd daarom als staatsgevaarlijk gezien”, aldus ds. Onderdelinden.
Ds. Ralevic kwam in contact met de Engelse uitgeverij Banner of Truth. Hij wilde predikant worden, maar werd teleurgesteld in het vrijzinnig klimaat van het theologisch seminarie dat hij bezocht. Daarop ging hij preken in zijn woonplaats Pec, waar hij in 1969 een baptistenkerkje stichtte. Tot op heden heet zijn kerk ”John the Baptist”. „Johannes de Doper is bij de Servisch-Orthodoxe Kerk ook bekend als een heilige”, aldus ds. Onderdelinden. „Ds. Ralevic probeert de bevolking niet voor het hoofd te stoten, door bijvoorbeeld de naam ”calvinistic baptist” te vermelden. Hij is overigens ook zeer goed thuis in de kerkvaders die een belangrijke rol speelden in de Servisch-Orthodoxe Kerk.”
Met een stencilmachine maakte ds. Ralevic traktaten, die steeds grotere oplages kregen. Door de NAVO-bombardementen in 1999 moest hij uit Pec vluchten en kwam hij in het noorden van Joegoslavië terecht. Vanwege tegenstand van communisten vestigde hij zich in 2001 in Midden-Servië, vanwaar hij zijn lectuurwerk op grote schaal voortzette.
De traktaten zijn over het algemeen preken die ds. Ralevic elke zondag houdt. Ds. Onderdelinden: „Hij gaat daarbij de hele Bijbel door, van hoofdstuk tot hoofdstuk. Het zijn Bijbelse preken waarbij indirect de dogmatische hoofdlijnen aan de orde komen.”
Ds. Ralevic woont nu in de Servische stad Arandjelovac. Hij ondervindt in Servië, waar de Servisch-Orthodoxe Kerk domineert, veel vijandschap omdat zijn kerk als een sekte wordt beschouwd.
Ds. Onderdelinden: „Vandalisme is een groot probleem. Ik ben verschillende keren bij hem geweest, maar hij vond het dan niet veilig genoeg dat ik bij hem onderdak zou krijgen. Onlangs zijn er weer ruiten bij hem ingegooid, waarschijnlijk het werk van groepen die vanuit de kerk tegen hem worden opgezet. Toch treedt de politie nu actiever op om de daders op te sporen.”
Ds. Ralevic is iemand die blijmoedig zijn weg gaat. Leicester-gangers herinneren zich zijn joviale lach en opgeruimdheid die hij behoudt te midden van alle moeilijke omstandigheden. Hij gaat nog steeds door met het uitgeven van boeken. Zo vertaalde hij werken van Bunyan, Boston, Watson en Gurnall in het Servisch.
Ds. Onderdelinden: „Hij krijgt ontzettend veel positieve reacties. Door zijn prediking zijn veel mensen als evangelisten werkzaam geworden. Zijn positie blijft echter eenzaam. De kerk in Servië heeft geen reformatie gekend. Alles wat Ralevic aan goede literatuur importeert, komt uit het Westen en dat maakt hem bij Serviërs verdacht. Terwijl hij juist nu ontdekt dat het Westen ook niet alles is.”
